Μπρέχτ...αυτοί που αρπάνε το φαί...!

Όσο περνάει ο καιρός όλο και περισσότερο η πατρίδα χάνεται…και εμείς μοιραίοι, ακόμα προσμένουμε σκυφτοί να γίνει κάποιο θάμα…!
Όπως πάνε την ιστορία όλοι αυτοί οι περισπούδαστοι, το μόνο  που θα απομείνει απ’ αυτή, θάναι κάποια αγάλματα μαρτύρων και ηρώων, ξασπρισμένα απ’ τον ήλιο και τους αέριδες, μπροστά στις εκκλησιές και τις πλατείες, ένα κομμάτι ουρανού και μια σταγόνα αλμυρού νερού…!


Ένα ποίημα του Μπ. Μπρεχτ που γράφτηκε το 1939. Η διαχρονικότητα του είναι συγκλονιστική…

Αυτοί που αρπάνε το φαί απ’ το τραπέζι κηρύχνουν τη λιτότητα

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
Θεωρούνε ταπεινό
Να μιλάς για το φαΐ
Ο λόγος; Έχουνε κι όλας φάει
Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο
Χωρίς να’χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής
Πώς ν’αναρωτηθούν πού’θε έρχονται
Και πού πηγαίνουν
Είναι τα όμορφα δειλινά τόσο αποκαμωμένοι
Το βουνό και την πλατειά τη θάλασσα
Δεν τά’χουν ακόμα δει
Όταν σημαίνει η ώρα τους
Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί
Γι’αυτό που είναι ταπεινό
Ποτέ δεν θα υψωθούν
Το ημερολόγιο
Δεν δείχνει ακόμα την ημέρα
Όλοι οι μήνες, όλες οι ημέρες
Είναι ανοιχτές
Κάποια απ’ αυτές θα σφραγιστεί
Μ’ έναν σταυρό
Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί
Οι έμποροι φωνάζουν γι’αγορές
Οι άνεργοι πεινούσαν
Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται
Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι
Κηρύχνουν τη λιτότητα
Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσήματα
Ζητάνε θυσίες
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
Για τις μεγάλες εποχές που θα’ρθουν
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
Λες πως η τέχνη να κυβερνάς το λαό
Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού
Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
Πόλεμος και ειρήνη
Είναι δυο πράγματα ολότελα διαφορετικά
Όμως η ειρήνη τους και ο πόλεμός τους
Μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα
Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους
καθώς ο γιος από την μάνα
έχει τα δικά της απαίσια χαρακτηριστικά
ο πόλεμός τους σκοτώνει
ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους
Όταν αυτοί που είναι ψηλά
Μιλάνε για ειρήνη
Ο απλός λαός ξέρει
Πως έρχεται ο πόλεμος
Όταν αυτοί που είναι ψηλά
Καταριούνται τον πόλεμο
Διαταγές για επιστράτευση
Έχουν υπογραφεί
Στον τοίχο με κιμωλία γραμμένο
Θέλουνε πόλεμο
Αυτός που το΄χε γράψει
Έπεσε κι όλας
Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
Να ο δρόμος για τη δόξα
Αυτοί που είναι χαμηλά λένε
Να ο δρόμος για το μνήμα
Τούτος ο πόλεμος που έρχεται
Δεν είναι ο πρώτος
Πριν απ’ αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι
Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος
Υπήρχαν νικητές και νικημένοι
Στους νικημένους ο φτωχός λαός
Πέθαινε απ’ την πείνα
Στους νικητές ο φτωχός λαός
Πέθαινε το ίδιο
Σαν θα’ρθει η ώρα της πορείας
Πολλοί δεν ξέρουν
Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους
Η φωνή που διαταγές τους δίνει
Είναι του εχθρού τους η φωνή
Εκείνος που για τον εχθρό μιλάει
Είναι ο ίδιος τους ο εχθρός
Νύχτα
Τ’ανδρόγυνα ξαπλώνουν στο κρεβάτι τους
Οι νέες γυναίκες θα γεννήσουν ορφανά
Στρατηγέ το τανκς σου
Είναι δυνατό μηχάνημα
Θερίζει δάση ολόκληρα
Κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-χρειάζεται οδηγό
Στρατηγέ το βομβαρδιστικό
Είναι πολυδύναμο
Πετάει πιο γρήγορα απ’ τον άνεμο
Κι απ’ τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-χρειάζεται πιλότο
Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ
Ξέρει να πετάει
Ξέρει και να σκοτώνει
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-ξέρει να σκέφτεται

"Άφησε με να' ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!"

Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, Γιάννης Ρίτσος

(Ανοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού. Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στα μαύρα μιλάει σ' έναν νέο. Δεν έχουν ανάψει φως. Απ' τα δυο παράθυρα μπαίνει ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής. Λοιπόν, η Γυναίκα με τα μαύρα μιλάει στον νέο.)

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε!

Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται

που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι

θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Όταν έχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οι σκιές μες στο σπίτι,

αόρατα χέρια τραβούν τις κουρτίνες,

ένα δάχτυλο αχνό γράφει στη σκόνη του πιάνου

λησμονημένα λόγια - δε θέλω να τ' ακούσω. Σώπα.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου

λίγο πιο κάτου, ως τη μάντρα του τουβλάδικου,

ως εκεί που στρίβει ο δρόμος και φαίνεται

η πολιτεία τσιμεντένια κι αέρινη, ασβεστωμένη με φεγγαρόφωτο,

τόσο αδιάφορη κι αϋλη,

τόσο θετική σαν μεταφυσική

που μπορείς επιτέλους να πιστέψεις πως υπάρχεις και δεν υπάρχεις

πως ποτέ δεν υπήρξες, δεν υπήρξε ο χρόνος κ' η φθορά του.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Θα καθίσουμε λίγο στο πεζούλι, πάνω στο ύψωμα,

κι όπως θα μας φυσάει ο ανοιξιάτικος αέρας

μπορεί να φαντάζουμε κιόλας πως θα πετάξουμε,

γιατί, πολλές φορές, και τώρα ακόμη, ακούω το θόρυβο του φουστανιού μου,

σαν το θόρυβο δυο δυνατών φτερών που ανοιγοκλείνουν,

κι όταν κλείνεσαι μέσα σ' αυτόν τον ήχο του πετάγματος

νιώθεις κρουστό το λαιμό σου, τα πλευρά σου, τη σάρκα σου,

κι έτσι σφιγμένος μες στους μυώνες του γαλάζιου αγέρα,

μέσα στα ρωμαλέα νεύρα του ύψους,

δεν έχει σημασία αν φεύγεις ή αν γυρίζεις

ούτε έχει σημασία που άσπρισαν τα μαλλιά μου,

(δεν είναι τούτο η λύπη μου - η λύπη μου είναι που δεν ασπρίζει κ' η καρδιά μου).

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα,

μοναχός στη δόξα και στο θάνατο.

Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι στοίχειωσε, με διώχνει –

θέλω να πω έχει παλιώσει πολύ, τα καρφιά ξεκολλάνε,

τα κάδρα ρίχνονται σε να βουτάνε στο κενό,

οι σουβάδες πέφτουν αθόρυβα

όπως πέφτει το καπέλο του πεθαμένου

απ’ την κρεμάστρα στο σκοτεινό διάδρομο

όπως πέφτει το μάλλινο τριμμένο γάντι της σιωπής απ’ τα γόνατά της

ή όπως πέφτει μια λουρίδα φεγγάρι στην παλιά, ξεκοιλιασμένη πολυθρόνα.

Κάποτε υπήρξε νέα κι αυτή, - όχι η φωτογραφία που κοιτάς με τόση δυσπιστία –

λέω για την πολυθρόνα, τόσο αναπαυτική,

μπορούσες ώρες ολόκληρες να κάθεσαι

και με κλεισμένα μάτια να ονειρεύεσαι ό,τι τύχει

- μιαν αμμουδιά στρωτή, νοτισμένη, στιλβωμένη από φεγγάρι,

πιο στιλβωμένη απ’ τα παλιά λουστρίνια μου που κάθε μήνα τα

δίνω στο στιλβωτήριο της γωνιάς,

ή ένα πανί ψαρόβαρκας που χάνεται στο βάθος

λικνισμένο απ’ την ίδια του ανάσα,

τριγωνικό πανί σα μαντίλι διπλωμένο λοξά μόνο στα δυο

σα να μην είχε τίποτα να κλείσει

ή να κρατήσει ή ν’ ανεμίσει διάπλατο σε αποχαιρετισμό. Πάντα μου

είχα μανία με τα μαντίλια,

όχι για να κρατήσω τίποτα δεμένο,

τίποτα σπόρους λουλουδιών ή χαμομήλι μαζεμένο στους αγρούς

με το λιόγερμα

ή να το δέσω τέσσερις κόμπους σαν το σκουφί που φοράνε

οι εργάτες στο αντικρινό γιαπί

ή να σκουπίσω τα μάτια μου, - διατήρησα καλή την όρασή μου

ποτέ μου δεν φόρεσα γυαλιά. Μια απλή ιδιοτροπία τα μαντίλια.

Τώρα τα διπλώνω στα τέσσερα, στα οχτώ, στα δεκάξι

ν’ απασχολώ τα δάχτυλα μου. και τώρα θυμήθηκα

πως έτσι μετρούσα τη μουσική σαν πήγαινα στο Ωδείο

με μπλε ποδιά κι άσπρο γιακά, με δυο ξανθές πλεξούδες

- 8, 16, 32, 64 -

κρατημένη απ’ το χέρι μιας μικρής φίλης μου ροδακινιάς

όλο φως και ροζ λουλούδια,

(συγχώρεσέ μου αυτά τα λόγια – κακή συνήθεια) – 32, 64 -

κ’ οι δικοί μου στήριζαν

μεγάλες ελπίδες στο μουσικό μου τάλαντο.

Λοιπόν, σου ‘λεγα για την πολυθρόνα –

ξεκοιλιασμένη – φαίνονται οι σκουριασμένες σούστες, τα άχερα –

έλεγα να την πάω δίπλα στο επιπλοποιείο,

μα που καιρός και λεφτά και διάθεση – τι να πρωτοδιορθώσεις; -

έλεγα να ρίξω ένα σεντόνι πάνω της, - φοβήθηκα

τα’ άσπρο σεντόνι σε τέτοιο φεγγαρόφωτο. εδώ κάθισαν

άνθρωποι που ονειρεύθηκαν μεγάλα όνειρα,

όπως κι εσύ κι όπως κι εγώ άλλωστε,

και τώρα ξεκουράζονται κάτω απ’ το χώμα

δίχως να ενοχλούνται απ’ τη βροχή ή το φεγγάρι.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Θα σταθούμε λιγάκι στην κορφή της μαρμάρινης σκάλας τ’ Αι Νικόλα,

ύστερα εσύ θα κατηφορίσεις κι εγώ θα γυρίσω πίσω

έχοντας στ’ αριστερό πλευρό μου τη ζέστα

απ’ το τυχαίο άγγιγμα του σακακιού σου

κι ακόμη μερικά τετράγωνα φώτα από μικρά συνοικιακά παράθυρα

κι αυτή την πάλλευκη άχνα απ’ το φεγγάρι

που ‘ναι σα μια μεγάλη συνοδεία ασημένιων κύκνων –

και δε φοβάμαι αυτή την έκφραση, γιατί εγώ

πολλές ανοιξιάτικες νύχτες συνομίλησα άλλοτε με το Θεό που μου εμφανίστηκε

ντυμένος την αχλύ και τη δόξα ενός τέτοιου σεληνόφωτος,

πυρπολημένη απ’ τα’ αδηφάγα μάτια των αντρών

κι απ’ τη δισταχτικήν έκσταση των εφήβων,

πολιορκημένη από εξαίσια, ηλιοκαμένα σώματα,

άλκιμα μέλη γυμνασμένα στο κολύμπι, στο κουπί, στο στίβο,

στο ποδόσφαιρο (που έκανα πως δεν τα ‘βλεπα)

μέτωπα, χείλη και λαιμοί, γόνατα, δάχτυλα και μάτια,

στέρνα και μπράτσα και μηροί (κι αλήθεια δεν τα ‘βλεπα)

- ξέρεις, καμιά φορά, θαυμάζοντας, ξεχνάς ό,τι θαυμάζεις,

σου φθάνει ο θαυμασμός σου, -

θέ μου, τι μάτια πάναστρα, κι ανυψωνόμουν

σε μιαν αποθέωση αρνημένων άστρων

γιατί, έτσι πολιορκημένη απ’ έξω κι από μέσα,

άλλος δε μου ‘μενε παρά μονάχα προς τα πάνω ή προς τα κάτω. –

Όχι, δε φτάνει.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Το ξέρω η ώρα είναι πια περασμένη. Άφησέ με,

γιατί τόσα χρόνια, μέρες και νύχτες και πορφυρά μεσημέρια, έμεινα μόνη

ανένδοτη, μόνη και πάναγνη,

ακόμη στη συζυγική μου κλίνη πάναγνη και μόνη,

γράφοντας ένδοξους στίχους στα γόνατα του Θεού,

στίχους που, σε διαβεβαιώ, θα μείνουνε σα λαξευμένοι σε άμεμπτο μάρμαρο

πέρα απ’ τη ζωή μου και τη ζωή σου, πέρα πολύ. δε φτάνει.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι δε με σηκώνει πια.

Δεν αντέχω να το σηκώνω στη ράχη μου.

Πρέπει πάντα να προσέχεις,

να στεριώνεις τον τοίχο με το μεγάλο μπουφέ

να στεριώνεις τον μπουφέ με το πανάρχαιο σκαλιστό τραπέζι

να στεριώνεις το τραπέζι με τις καρέκλες

να στεριώνεις τις καρέκλες με τα χέρια σου

να βάζεις τον ώμο σου κάτω απ’ το δοκάρι που κρέμασε.

Και το πιάνο, σα μαύρο φέρετρο κλεισμένο. Δεν τολμάς να τ’ ανοίξεις.

Όλο να προσέχεις, να προσέχεις, μην πέσουν, μην πέσεις. Δεν αντέχω.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι, παρ’ όλους τους νεκρούς του, δεν εννοεί να πεθάνει.

Επιμένει να ζει με τους νεκρούς του

να απ’ τους νεκρούς του

να ζει απ’ τη βεβαιότητα του θανάτου του

και να νοικοκυρεύει ακόμη τους νεκρούς του σ’ ετοιμόρροπα κρεβάτια και ράφια.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Εδώ, όσο σιγά κι αν περπατήσω μες την άχνα της βραδιάς,

είτε με τις παντούφλες, είτε ξυπόλητη,

κάτι θα τρίξει, - ένα τζάμι ραγίζει ή κάποιος καθρέφτης,

κάποια βήματα ακούγονται, - δεν είναι δικά μου.

Έξω, στο δρόμο μπορεί να μην ακούγονται τούτα τα βήματα, -

ή μεταμέλεια, λένε, φοράει ξυλοπάπουτσα, -

κι αν κάνεις αν κοιτάξεις σ’ αυτόν ή στον άλλον καθρέφτη,

πίσω απ’ τη σκόνη και τις ραγισματιές,

διακρίνεις πιο θαμπό και πιο τεμαχισμένο το πρόσωπό σου,

το πρόσωπο σου που άλλο δε ζήτησες στη ζωή

παρά να το κρατήσεις καθάριο κι αδιαίρετο.

Τα χείλη του ποτηριού γυαλίζουν στο φεγγαρόφωτο

σαν κυκλικό ξυράφι – πώς να το φέρω στα χείλη μου;

όσο κι αν διψώ, - πώς να το φέρω; - Βλέπεις;

έχω ακόμη διάθεση για παρομοιώσεις, - αυτό μου απόμεινε,

αυτό με διαβεβαιώνει ακόμη πως δε λείπω.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Φορές-φορές, την ώρα πού βραδιάζει, έχω την αίσθηση

πως έξω άπ’ τα παράθυρα περνάει ο αρκουδιάρης

με την γριά βαριά του αρκούδα

με το μαλλί της όλο αγκάθια και τριβόλια

σηκώνοντας σκόνη στο συνοικιακό δρόμο

ένα ερημικό σύννεφο σκόνη που θυμιάζει το σούρουπο

και τα παιδιά έχουν γυρίσει σπίτια τους για το δείπνο

και δεν τ' αφήνουν πια να βγουν έξω

μ' όλο πού πίσω απ' τούς τοίχους

μαντεύουν το περπάτημα της γριάς αρκούδας –

κ' η αρκούδα κουρασμένη πορεύεται μες στη σοφία της μοναξιάς της,

μην ξέροντας για που και γιατί –

έχει βαρύνει, δεν μπορεί πια να χορεύει στα πισινά της πόδια

δεν μπορεί να φοράει τη δαντελένια σκουφίτσα της

να διασκεδάζει τα παιδιά, τούς αργόσχολους τους απαιτητικούς

και το μόνο που θέλει είναι να πλαγιάσει στο χώμα

αφήνοντας να την πατάνε στην κοιλιά, παίζοντας έτσι το τελευταίο παιχνίδι της, δείχνοντας την τρομερή της δύναμη για παραίτηση,

την ανυπακοή της στα συμφέροντα των άλλων,

στους κρίκους των χειλιών της, στην ανάγκη των δοντιών της,

την ανυπακοή της στον πόνο και στη ζωή

με τη σίγουρη συμμαχία του θανάτου - έστω κ' ενός αργού θανάτου-

την τελική της ανυπακοή στο θάνατο με τη συνέχεια και τη γνώση της ζωής

που ανηφοράει με γνώση και με πράξη πάνω απ' τη σκλαβιά της.

Μα ποιος μπορεί να παίξει ως το τέλος αυτό το παιχνίδι;

Κ' η αρκούδα σηκώνεται πάλι και πορεύεται

υπακούοντας στο λουρί της, στους κρίκους της, στα δόντια της,

χαμογελώντας με τα σκισμένα χείλια της στις πενταροδεκάρες

που τις ρίχνουνε τα ωραία και ανυποψίαστα παιδιά

(ωραία ακριβώς γιατί είναι ανυποψίαστα)

και λέγοντας ευχαριστώ. Γιατί οι αρκούδες που γεράσανε

το μόνο που έμαθαν να λένε είναι: ευχαριστώ , ευχαριστώ.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Τούτο το σπίτι με πνίγει. Μάλιστα η κουζίνα

είναι σαν το βυθό της θάλασσας. Τα μπρίκια κρεμασμένα γυαλίζουν

σα στρόγγυλα, μεγάλα μάτια πίθανων ψαριών,

τα πιάτα σαλεύουν αργά σαν τις μέδουσες,

φύκια και όστρακα πιάνονται στα μαλλιά μου

– δεν μπορώ να τα ξεκολλήσω ύστερα,

δεν μπορώ ν’ ανέβω πάλι στην επιφάνεια –

ο δίσκος μου πέφτει απ’ τα χέρια άηχος, - σωριάζομαι

και βλέπω τις φυσαλίδες απ’ την ανάσα μου ν’ ανεβαίνουν, ν’ ανεβαίνουν

και προσπαθώ να διασκεδάσω κοιτάζοντας τες

κι αναρωτιέμαι τι θα λέει αν κάποιος βρίσκεται από πάνω και βλέπει αυτές τις φυσαλίδες,

τάχα πως πνίγεται κάποιος ή πως ένας δύτης ανιχνεύει τους βυθούς;

Κι αλήθεια δεν είναι λίγες οι φορές που ανακαλύπτω εκεί,

στο βάθος του πνιγμού,

κοράλλια και μαργαριτάρια και θησαυρούς ναυαγισμένων πλοίων,

απρόοπτες συναντήσεις, και χτεσινά και σημερινά και μελλούμενα,

μιαν επαλήθευση σχεδόν αιωνιότητας,

κάποιο ξανάσασμα, κάποιο χαμόγελο αθανασίας, όπως λένε,

μιαν ευτυχία, μια μέθη, κι ενθουσιασμόν ακόμη,

κοράλλια και μαργαριτάρια και ζαφείρια

μονάχα που δεν ξέρω να τα δώσω – όχι, τα δίνω

μονάχα που δεν ξέρω αν μπορούν να τα πάρουν – πάντως εγώ τα δίνω.

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

Μια στιγμή, να πάρω τη ζακέτα μου.

Τούτο τον άστατο καιρό, όσο να ‘ναι, πρέπει να φυλαγόμαστε.

Έχει υγρασία τα βράδια, και το φεγγάρι

δε σου φαίνεται, αλήθεια, πως επιτείνει την ψύχρα;

Άσε να σου κουμπώσω το πουκάμισο – τι δυνατό το στήθος σου,

τι δυνατό φεγγάρι, - η πολυθρόνα, λέω

– κι όταν σηκώνω το φλιτζάνι απ’ το τραπέζι

μένει από κάτω μια τρύπα σιωπή, βάζω αμέσως την παλάμη μου επάνω

να μην κοιτάξω μέσα, - αφήνω πάλι το φλιτζάνι στη θέση του

και το φεγγάρι μια τρύπα στο κρανίο του κόσμου – μην κοιτάξεις μέσα,

είναι μια δύναμη μαγνητική που σε τραβάει – μην κοιτάξεις, μην κοιτάχτε,

ακούστε που σας μιλάω – θα πέσετε μέσα. Τούτος ο ίλιγγος

ωραίος, ανάλαφρος – θα πέσεις, -

ένα μαρμάρινο πηγάδι το φεγγάρι,

ίσκιοι σαλεύουν και βουβά φτερά, μυστηριακές φωνές – δεν τις ακούτε;

Βαθύ βαθύ το πέσιμο,

βαθύ βαθύ το ανέβασμα,

το αέρινο άγαλμα κρουστό μες στ’ ανοιχτά φτερά του,

βαθιά βαθιά η αμείλικτη ευεργεσία της σιωπής, -

τρέμουσες φωταψίες της άλλης όχθης,

όπως ταλαντεύεσαι μες στο ίδιο σου το κύμα,

ανάσα ωκεανού. Ωραίος ανάλαφρος

ο ίλιγγος τούτος, - πρόσεξε, θα πέσεις. Μην κοιτάς εμένα,

εμένα η θέση μου είναι το ταλάντευμα – ο εξαίσιος ίλιγγος.

Έτσι κάθε απόβραδο

έχω λιγάκι πονοκέφαλο, κάτι ζαλάδες.

Συχνά πετάγομαι στο φαρμακείο απέναντι για καμιάν ασπιρίνη

άλλοτε πάλι βαριέμαι και μένω με τον πονοκέφαλό μου

ν' ακούω μες στους τοίχους τον κούφιο θόρυβο

πού κάνουν οι σωλήνες του νερού,

ή ψήνω έναν καφέ, και, πάντα αφηρημένη,

ξεχνιέμαι κ' ετοιμάζω δυο - ποιος να τον πιει τον άλλον; -

αστείο αλήθεια, τον αφήνω στο περβάζι να κρυώνει

ή κάποτε πίνω και τον δεύτερο, κοιτάζοντας

απ' το παράθυρο τον πράσινο γλόμπο του φαρμακείου

σαν το πράσινο φως ενός αθόρυβου τραίνου που έρχεται να με πάρει

με τα μαντίλια μου, τα σταβοπατημένα μου παπούτσια,

τη μαύρη τσάντα μου, τα ποιήματά μου,

χωρίς καθόλου βαλίτσες - τι να τις κάνεις; -

Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.

«Α, φεύγεις; Καληνύχτα.» Όχι, δε θα ‘ρθω. Καληνύχτα.

Εγώ θα βγω σε λίγο. Ευχαριστώ. Γιατί επιτέλους, πρέπει

να βγω απ' αυτό το τσακισμένο σπίτι.

Πρέπει να δω λιγάκι πολιτεία, - όχι, όχι το φεγγάρι –

την πολιτεία με τα ροζιασμένα χέρια της, την πολιτεία του μεροκάματου,

την πολιτεία που ορκίζεται στο ψωμί και στη γροθιά της

την πολιτεία που όλους μας αντέχει στην ράχη της

με τις μικρότητές μας, τις κακίες, τις έχτρες μας,

με τις φιλοδοξίες, την άγνοια μας και τα γερατειά μας,-

ν' ακούσω τα μεγάλα βήματα της πολιτείας,

να μην ακούω πια τα βήματά σου

μήτε τα βήματα του Θεού, μήτε και τα δικά μου βήματα. Καληνύχτα.

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει. Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα ‘κρυβε το φεγγάρι. Μονομιάς, σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ, ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση. Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η «Σονάτα του Σεληνόφωτος», μόνο το πρώτο μέρος. Ο νέος θα κατηφορίζει τώρα μ' ένα ειρωνικό κ' ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα καλογραμμένα χείλη του και μ' ένα συναίσθημα απελευθέρωσης. Όταν θα φτάσει ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα, πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα, θα γελάσει, -ένα γέλιο δυνατό, ασυγκράτητο. Το γέλιο του δε θ' ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ' το φεγγάρι. Ίσως το μόνο ανάρμοστο να ‘ναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο. Σε λίγο, ο Νέος θα σωπάσει, θα σοβαρευτεί και θα πει «η παρακμή μίας εποχής». Έτσι, ολότελα ήσυχος πια, θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του. Όσο για τη γυναίκα με τα μαύρα, δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ' το σπίτι. Το φεγγαρόφωτο λάμπει ξανά. Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη μετάνοια, σχεδόν οργή, όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση. Ακούτε; το ραδιόφωνο συνεχίζει.)

Της Μεσημβρίας Μύθοι της Γεωργίας Σταυριανέα

Μια χώρα στο πουθενά∙ η Μεσημβρία. Άνθρωποι, ζώα, υπήκοοι, εξουσιαστές, ίντριγκες, ειρωνεία, -όλα αυτά μαζί συνθέτουν τις ιστορίες της. Πριν αρχίσετε την ανάγνωση οπλιστείτε με κέφι. Οι κάτοικοι της Μεσημβρίας (δεν) αστειεύονται.

Γειά σου γείτονα

«Γειά σου γείτονα. Πώς αλήθεια βρέθηκες εδώ; Είσαι μακριά από τον τόπο σου;»,  ρώτησε η νεαρή δεκαοχτούρα το παράξενο  πουλί. Eκείνο γύρισε την πλάτη του προς τη φορά του ανέμου και την αγνόησε. «Τι ακατάδεχτος Θεέ μου… Αχ! Και τι κούκλος»,  αναστέναξε…

Σήμερα το πρωί η Ζήντα και η Ζάνια  δύο δεκαοχτούρες έκαναν την πρωινή τους βόλτα πετώντας πάνω από το πάρκο της Ζαπιάννα, της όμορφης καταπράσινης πόλης της Μεσημβρίας. Πάνω σ’ ένα παγκάκι είχαν την τύχη να βρουν μέσα σε μια τσαλακωμένη σακούλα έναν μικρό θησαυρό. Δέκα ολόκληρα φιστίκια. Δέκα μεγάλα φιστίκια. Αυτά που οι άνθρωποι τα λένε κάσιους. Ζήτησαν λοιπόν τη βοήθεια του Τζώνυ και της Έμας, τα πρόθυμα  περιστέρια, για να τα μεταφέρουν.

Τα πήγαν κατευθείαν στο πάνω κλαδί της μεγάλης βελανιδιάς που βρίσκεται στην πλατεία, εκεί όπου συνήθως γίνονται  οι εκδηλώσεις των πουλιών της πόλης. Κάλεσαν την Ρεγγίνα το αηδόνι, και τον Κέρικ τον κούκο, την Αϊνέ το μικροσκοπικό τουρκοπούλι, και τον Μακάο τον παπαγάλο που μιλά όλες τις γλώσσες. Ασφαλώς δεν θα παρέλειπαν να προσκαλέσουν τον θλιμμένο γκιώνη τον Ματία, και την γιαγιά Σοφίκα την κουκουβάγια. Πρόσκληση σε γεύμα λοιπόν με κάσιους και κουβεντούλα.

Η Ζήντα πήρε την πρωτοβουλία να προσκαλέσει και τον «ξένο» όπως τον αποκαλούν. Ο «ξένος» εμφανίστηκε στην σκεπή του δημαρχείου ένα πρωινό κι έβαλε σε μια περίεργη διαδικασία την ομάδα των πουλιών της Ζαπιάννα. Ένα απρόσιτο πετεινό που ήρθε από μέρη μακρινά, όπως λέγεται, και  δεν έχει κουβέντες με τα άλλα πουλιά. Πολλές φορές ο Μακάο προσπάθησε να του πιάσει κουβέντα ως γλωσσομαθής που ήταν, όμως ατύχησε, -ο «ξένος» ούτε φωνή ούτε λαλιά…

Έτσι, σιγά σιγά, όπως γίνεται σε όλες τις κοινωνίες, ο «ξένος» μυθοποιήθηκε, έγινε το ποθητό και το μισητό, το μυστήριο που έπρεπε ή να λυθεί ή να εξαφανισθεί… Αυτός, αγέρωχος τους κοίταζε, τους κοίταζε και δεν μιλούσε, μόνο γυρνούσε με περήφανο ύφος πότε προς τον βορρά πότε προς τον νότο… Ήταν όμορφο πουλί… πολύ όμορφο.

Η Ζήντα  έχει φλερτάρει πολλές φορές τον «ξένο», τον έχει μάλιστα  δει να την κοιτάζει και αυτός. Το είπε και στη Ζάνια  την αδελφή της, όμως η Ζάνια χαμογέλασε κρυφά, μα… τον έχει δει να κοιτάζει και αυτήν…

«Σας έχω μια  έκπληξη», είπε με πονηρό ύφος η Ζήντα, όταν όλα τα προσκεκλημένα πουλιά κατέφθασαν  για το συμπόσιο και κάθισαν στις θέσεις τους, «κάλεσα και τον ξένο».

Τα πουλιά κοιτάχτηκαν μεταξύ τους.

«Και;» ακούστηκε ένα περίεργο κρώξιμο από την Αϊνέ. 

«Θα έρθει μου είπε, αν μπορέσει θα έρθει».

«Θέλεις να μας πεις ότι σου μίλησε;» ρώτησε με εμφανή ζήλια η Αϊνέ.

«Μα…ναι…φυσικά και μου μίλησε…»,  είπε διστακτικά  η Ζήντα,  και συνέχισε με πιο σταθερή φωνή. «Είμαστε φίλοι, γίναμε φίλοι δεν το μάθατε;»

Έπεσε σιωπή.

«Γιατί θα ’πρεπε να το μάθουμε;», είπε με αλαζονεία ο Μακάο, «σιγά το πράγμα, εγώ ούτε που θέλω να του μιλώ, ένα ξιπασμένο πτηνό είναι μόνο». 

«Ε, όχι και ξιπασμένο», είπε με ύφος επίσημο ο Τζώνυ. «Ο “ξένος” είναι ένα αξιόλογο πουλί, απλά δεν κάνει παρέα με όποιον και όποιον… έχει ένα επίπεδο τέλος πάντων», συνέχισε με απαξιωτικό ύφος κοιτώντας προς τον Μακάο.

«Μη μας πεις ότι έχεις μιλήσει και εσύ μαζί του…»  αντιλόγησε η Αϊνέ.

«Μα και βέβαια… είμαστε φίλοι…» απάντησε περήφανα ο Τζώνυ..

«Εγώ πάντως θα συμφωνήσω με τον Μακάο…» πετάχτηκε ο Κέρικ, «είναι ξιπασμένος. Έμαθα δε ότι στη χώρα που ζούσε έμενε στους κήπους του βασιλιά. Εκεί λοιπόν, ξέρετε τι ακριβώς έκανε;». Πήρε  ένα ύφος πολύ δραματικό και συνέχισε. «Εκεί στους  κήπους του βασιλιά τα Σαββατοκύριακα έβγαιναν οι ευγενείς για κυνήγι. Αυτός λοιπόν, με δόλιους τρόπους, ξεμαύλιζε τα άγρια πουλιά. Αυτά βγαίναν  από τις  κρυψώνες τους και οι κυνηγοί τα σκότωναν, -ένας προδότης δηλαδή. Ώσπου μια μέρα τα γεράκια, που πήραν χαμπάρι την πλεκτάνη, του ’στησαν παγίδα, και μόλις που πρόλαβε να φύγει…»

«Πω πω, φρίκη, φρίκη»,  φώναξε η Ρεγγίνα.

«Είσαι ψεύτης», φώναξε δυνατά ο Τζώνυ στον Κέρικ, «ένας  συκοφάντης είσαι. Πού τα έμαθες όλα αυτά, μας λες; Αλλά επειδή δεν σου μιλάει, έχεις πεισμώσει, και γι’ αυτό όλη η λάσπη... Είσαι ένας παραμυθάς κούκος, αυτό είσαι... Και δεν είναι η πρώτη φορά που λες παραμύθια… Άντε να μη τα πω όλα», τσίριξε ο Τζώνυ.

«Τι θα πεις  ηλίθιο περιστέρι;»  αγρίεψε ο Κέρικ.

«Εεε! Ηρεμήστε», μίλησε γλυκά η Ζήντα, «εδώ ήρθαμε να διασκεδάσουμε, όχι να μαλώσουμε».

«Αυτό ας το σκεφτόσουν πριν καλέσεις τον προδότη. Αλλά, σ’ έφαγε ο έρωτας. Ή νομίζεις ότι δεν ξέρουμε ότι τον γουστάρεις», της είπε με κακία η Αϊνέ.

Η Ζήντα μεταμορφώθηκε σε αρπακτικό. «Εγώ τον γουστάρω; Εμένα φίλος μου είναι έτσι και αλλιώς. Εσύ να μας πεις για τις πομπές σου. Πετάς γύρω γύρω του και του την πέφτεις συνέχεια. Αλλά δεν σε θέλει, γιατί είσαι ένα παλιοτουρκοπούλι, καταλαβέ το».

Η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε. Ξεχάστηκαν τα κάσιους, ξεχάστηκε και ο λόγος που είχαν μαζευτεί εκεί. Άρχισαν να εκτοξεύονται κακίες. Οι μισοί υπερασπίζονταν τον «ξένο», οι άλλοι μισοί τον κατηγορούσαν. Αντιζηλίες, ερωτικές και μη, βγήκαν στην επιφάνεια. Ο μόνος που δεν μιλούσε ήταν ο Ματίας. Αυτός τους κοιτούσε με το θλιμμένο του ύφος και σκεφτόταν: «Πόσο ανόητοι είναι θεέ μου, πόσο ανόητοι!».

«Σταματήστε  αμέσως  τώρα».

Μια φωνή δυνατή ακούστηκε. Αμέσως σώπασε η βουή. Η γιαγιά Σοφίκα, που όλοι την σέβονταν, μπήκε στη μέση θυμωμένη από την συμπεριφορά τους.

«Θα ’πρεπε να ντρέπεστε για όλα αυτά. Νομίζω ότι θα έχουμε πια ένα μεγάλο πρόβλημα. Από σήμερα και πέρα θα κοιτάζεστε όλοι καχύποπτα. Δεν θα μας χωράει πια η Ζαπιάννα. Μπήκε ανάμεσα μας ένας ξένος και με τη σιωπή του και μόνο, μας έκανε άνω κάτω. Μόνο ένας τρόπος  υπάρχει να δικαιωθεί η αλήθεια. Θα πάμε τώρα αμέσως να βρούμε τον «ξένο». Και προσέξτε με καλά. Υπάρχει μια λέξη που θέλω να ακούσω από όλους  σας μετά από αυτό: τη λέξη “συγνώμη”».

Κοιτάχτηκαν μεταξύ τους. Κανένας δεν είχε διάθεση να αντιδράσει. Ήταν όλοι εκτεθειμένοι και το ’ξεραν. Όμως ο «ξένος»  πιθανότατα δεν θα μιλούσε. Αν ήταν ένοχος θα σιωπούσε. Αν ήταν «υπεράνω»  πάλι θα σιωπούσε.

Πλησίασαν στη σκεπή του Δημαρχείου. Πετούσαν από απόσταση γύρω γύρω και τον κοιτούσαν. Εκείνος, όπως πάντα αγέρωχος, τους αγνοούσε και κοιτούσε μια προς τον βορρά, μια προς τον Νότο.

«Κάποιος πρέπει  να του μιλήσει», είπε ο Μακάο.

«Η Ζήντα που είναι και φίλη του», είπε ειρωνικά η Αϊνέ.

Άρπαξε πάλι η ατμόσφαιρα...

Η Ζήντα εκνευρισμένη γυρίζει απότομα προς την Αϊνέ με απειλητικές διαθέσεις. Ο Μακάο προσπαθεί να προστατεύσει την Αϊνέ. Ο Τζώνυ επιτίθεται στον Μακάο. Ο Κέρικ  μπαίνει μπροστά και του κόβει την φόρα. H Ρεγγίνα τρομαγμένη χάνει το πέταγμά της. Μωρέ, γινότανε… της Μεσημβρίας.

Μέσα από όλη αυτή την αναταραχή έχουν πλησιάσει τον «ξένο» χωρίς να το καταλάβουν. Μια φτερούγα τον χτυπά  με δύναμη. Ο «ξένος» αρχίζει μια καθοδική πτήση. Τον κοιτάζουν με απορία. Δεν ανοίγει τα φτερά του. Πέφτει, πέφτει, πέφτει.

«Μα τι κάνει; Θα σκοτωθεί», φωνάζουν όλοι μαζί με τρόμο.

Εκείνος πέφτει, πέφτει σιωπηλός. Σκάει πάνω στις πλάκες του κήπου και γίνεται χίλια κομματάκια. Χίλια κομματάκια από γύψο…

Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο

Φθινοπώριασε  Πετράκη και Παυλάρα, και μια μικρή αχτίδα ακόμα να φεγγοβολίσει  μέσα μας. Όπου να γυρίσεις και να κοιτάξεις όλα γκρίζα, ασυνάρτητα και κομματιασμένα. Ένα συνεχές μούδιασμα μυαλού και καρδιάς. 
Αχ, πόσο μου λείπετε. Πόσο μου λείπει η σκηνή εκείνη  με τις τσιγγάνες; Μωρέ, τι χορός ήταν αυτός που στήσατε απ' τη μια στιγμή στην άλλη; Θα μου πείτε,  η φτώχεια θέλει καλοπέραση. Ένα γαρύφαλλο στ' αυτί, λίγη πονηριά στο μάτι, έναν φίλο, ένα φιλότιμο και μια λατέρνα. Το ξέρω, αλλά τη λατέρνα σήμερα πού θα τη βρούμε; 
Μια λατέρνα μωρέ, που είναι μια λατέρνα;

"Η στάχτο-Μάρω" Δωρική παραλλαγή της "Σταχτοπούτας"

 Μια παραλλαγή του γνωστού παραμυθιού της Σταχτοπούτας, πολύ όμορφη και με τέλεια προσαρμογή στα ήθη και έθιμα, τη ζωή και τη διάλεκτο της Δωρίδας.

Καλό διάβασμα...

"Ήταν μια βουλά κι έναν κιρό ένα αντρόγυνο κι είχε τρεις δυχατέρες. Αρρώστσι όμως μια μέρα η μάνα κι πέθανι. Τότι ου πατέρας, επειδίς είχι τρία μικρά κουρίτσια παντρέφτκι άλλ' γναίκα κι έφκιασι μι κείν ένα κουρτσάκι. Δεν πέρασι όμους πουλύς κιρός κι οι τρεις μιγάλις αδερφάδις κακομεταχειρίζονταν τη μητριάτσ' κι του μικρό. Τη στεναχώραγαν κάθι μέρα κι πιο πουλύ, όταν σι καμόσου κιρό πιθαίν κι ου πατέρας. μια μέρα οι τρεις κακές αδερφάδις κι η μητριάτσ έγνεθαν μι τσροκις. Τότι οι κακές αδερφάδις λεν στη γριγιά: "Όποιας κουπεί η κλουνά π' γνέθουμι, θα γέν' γελάδα. "Πού του ξέρτι οι σεις π' θα γέν γελάδα; "Θα γεν κι θα του δεις.

Σε λιγάκ' κόβητι η κλουνά της γριγιάς κι αμέσως έγινι γελάδα...

"Άιντι να τη βγάλουμι όξου τούτν' τ' παλιουγελάδα κι να την πάμι με τσάλλες, αντάμα, είπαν. Την έβγαλαν και την πήγαν στου σταύλου κι του μικρό έκλαιε... Σαν ήρθι η ώρα να πλαάσνι, πήγαν αυτές στα κριβάτια τς κι του μικρό κουρτσάκ, που τό' λεγαν Μάρου, τό' βαλαν να πλαάσ' στου τζάκ' μέσα στάχτες. Εκεί τό' βαζαν κάθε μέρα κι ήταν γιουμάτο στάχτες κι γι' αυτό τό΄λεγαν Στάχτο-Μάρου. Του προυί πήγαν τς γιλάδις για βουσκή. Οι γιάλλις έτρουγαν. Η γιλάδα που' ταν μητριά δεν έτρουι. Του ίδιου γινόταν κι τς' άλλις μέρις κι η γιλάδα ήταν αδύνατ'. Όταν όμους σκάρζαν μι τσγιλάδις τ' Στάχτου-Μάρου, η γιλάδα πού ήταν η μάνατς, κάθιταν παραπίσου απ' τσ'άλλις, γίνονταν πάλε γυναίκα και κάθεταν καταή (κατα γής) κι κβέντιαζι με τ' Στάχτου-Μάρου κι τνουρμίνευι...

Αφού δεν έτρουγι η γιλάδα κι ήταν αδύνατ' οι τρεις κακές αδερφάδις είπαν: Τι τ' θέλουμι τ' γιλάδα τ' ν αδύνατ' . Αφού δεν τρώι να τσφάξουμι... Κατ' όμους στου κατώι η γιλάδα άιξι την κβέντα. Τν άλλ μέρα η Στάχτου-Μάρου πήρι τς γιλάδις κι σκάρσι.

Η μάνατς έμεινει παραπίσου απ' τσάλις, έγινε πάλε γναίκα κι τνουρμίνεψι: Πιδάκι μ' οι κακές αδερφάδις ταχιά θα μι σφάξνι κι θα μι φάνι. Εσύ να μη φας απ' του κρέας π' θα σδώσνι. Να μαζέψ ούλα τα κουταλάκια μ' μέσ τμπουδιά σ' κι αφού τα πλύνς καλά, να πας να τα βάλς μέσα στην κφάλα στου τάδι δέντρου, χουρίς να του ειπείς σι κανέναν. Ύστερα να πας στου σπίτ' κι σι σαράντα νέρις π' θάνι του παγγύρ', να ματάρθεις στου δέντρου...Άιντι, νάχς τν ευκή μ'.

Έτσι κι έγινι: Τηνα άλλ τη μέρα οι κακές αδερφάδες έστειλαν πάλε τη Σταχτο-Μάρου στου σκάρου, φώναξαν του χασ'απ' κι αφού έσφαξαν την αδύνατ' γελάδα που κράτσαν, μαέρεψαν μπόλκου κρέας...

Τ' αποβραδύ ήρθι κι η Στάχτου-Μάρου. Έστρουσαν του τραπέζ' κι έβγαλαν του κριάς. Έβαλαν κι στου πιάτου τς Στάχτου-Μάρους. Εκείν' όμους δεν άπλουνι. "Φάε κρέας", τς έλεγαν οι άλλις. "Δεν πνάου, έκανι η κείν'.

Σαν έφαγαν κι απόφαγαν οι άλλις, ανέβκαν απάν να κοιμθούνι. Τότι η Στάχτου-Μάρου μάζιψι καλά ούλα τα κουκαλάκια τσ' μάνατς, τάπλυνι καλά κι τα τοίμασει, να τα πάει τν άλλ την μέρα στην κφάλα... Του προυί, άργσαν να ξπνήσνι οι άλλις, παίρν η Στάχτου-Μάρου τς γιλάδις για τ' βουσκή κι τα κόκαλα, όπους τάχι τλιμένα κι έφγι. Σαν έφτασι στου δέντρου, έβαλι τα κόκαλα τς μάνα τς μέσα στην κφάλα, τα λβάνσι κι του βράδ' γύρσι πίσου στου σπίτ', χουρίς να ειπεί σι κανέναν τίπουτι... Πέρασαν οι σαράντα μέρις κι ήρθι του παγγύρ'. Οι γιάλλις ετοιμάστηκαν για να πάνι στου παγγύρ' κι στου χουρό. Τς Στάχτου-Μάρου τν έβαλαν να σαρώσ' του μαντρί, να ταϊσ' τς γιλάδις κι να τοιμάσ' του σπίτ'. Σαν έφγαν οι κειές, η Στάχτου-Μάρου έκανι γρήγουρα τσ' δλειές κι πήγι στν' κφάλα. Σαν έφτασι σμά, βλέπ΄' απ' όξου, δεμένου στου δέντρου, ένα ουραίου άλουγου, στουλισμένου μι χρυσά στουλίδια. Τράει μέσα κι βλέπε' ένα ουραίου φστάν', χρυσά παπούτσια κι άλλα πουλλά στουλίδια. Τς είχι ειπεί η μάνα τς να τα φουρέσ' να μπει καβάλα στ' άλουγου κι να πάει στου παγγύρ'. Ετς έκαμι κι η Στάχτου-Μάρου: Φόρισι τα ρούχα κι τα χρυσά παπούτσια, μπήκι καβάλα στ' άλουγου κι πήγι στου παγγύρ'. Εκεί έλαμπι απ' τν ουμουρφιά κι τν τήραγαν ούλ' κι του βασιλόπλου που ήταν εκεί. Σαν άρχισι ου χουρός κι χόρευαν μπροστά ου βασιλιάς μι τ' βασίλισσα τν είδι ου βασιλιάς π' λαμπουκόπαε κι έστλι του βασιλόπλου να τ' βάλ' στου χουρό. Σαν ήρθι η σειρά τς χόρεψει παρήφανα για του χατήρ' τ' βασιλιά κι τς βασίλισσας πουλλές φουρές... Θμύθκι όμους τ' μανούλα τς π' τσ' είχι ειπεί προυτού χαλάσ' ου χουρός στου παγγύρ' να μπει καβάλα στ' άλουγου κι να πάει πάει στν κφάλα. Ξεκλέβιτι τότι, απ' τις άλλις, μπαίν' καβάλα στάλουγου κι εκειό έρχιταν πίσου φλιτρώντας. Στου δρόμου όμους τις έπισι τόνα χρυσό παπούτσ' κι τάλουγου δεν στέκταν να κατεβεί κι να του πάρ' ... Σαν έφτασαν στ'ν κφάλα, κατέβκι απ' τ'άλουγου, τόδισι στου δέντρου, άφσι μέσα στα λαμπρά ρούχα, φόρισι τα δκά τς κι γύρσι στου σπίτι τς. Ύστερα από καμόσην ώρα ήρθαν κι οι γιάλλις οι αδελφάδις κι είχαν να κάν' νει ούλου μι κείν' τ' ν νειά πούηταν πεντάμουρφ κι χόριψι τόσις φουρές μπρουστά. Τότι του βασιλόπου έψαχνι να βρει τ' ν κουπέλα κι στου δρόμου του χρυσό παπούτσ'. Θα ψάξου σ' ούλα τα χουριά, είπι, κι σ' ούλις τς πουλτείες κι σ' όποιου κουρίτς έρχιτι, θα του πάρου στου παλάτ' κι θα του παντευτού. Έψαξι παντού, αλά σι καμιά δεν έρχιταν. Έμεινι του σπίτ' τς Στάχτου -Μάρους. Άς πάου, λέει, κι κεί. Οι κακές αδερφάδις, που περίμεναν να ρθεί κι στου δκό τς του σπίτ', μόλις είδαν απ' του παραθύρ' νά ρχετι του βασιλόπλου, φκιάσκαν κι έκρυψαν τ' Στάχτου-Μάρου απ' κάτ' απού μια γαλίκα, για να μη τ' βρει του βασιλόπλου.

"Να μη κρινς ντίπ", τς είπαν... Στου μεταξύ ήρθι του βασιλόπλου κι ρώτσι: "Μήπους είναι δκό σας τούτου του παπούτσ';"

"Δκόμ'" είπι η μια. "Δκομ'" είπι κι η γιάλλ'. "Δκόμ'" είπι κι η τρίτ'. 

"Να του δοκμάστι με τ' σειρά"τσ' λέει.

Δουκίμασαν εκειές κι ξαναδουκίμασαν, αλλά σε καμία δεν έρχεταν. 

"Ας καθήσου εδώ" λέει του βασιλόπλου κι κάθιτι απάν στ' γαλίκα. 

"Μη κάθησι αυτού", τ' λένι οι κακές αδερφάδις, "κάτσι στούν καναπέ".

"Δεν πράζ'" λέει του βασιλόπλου. Τ΄σου π' θα καθήσου, κάθουμι κι' δω. 

Αφού στη μία έρχιταν του παπούτσ στενό κι στην άλλ' φαρδύ κι στ'ν άλλ' δεν χώραε καθόλ', ρουτάει του βασιλόπλου: "Μήπους έχιτι κι άλλου κουρίτσ' ιδώ;"

"Όχ'" λένει εκειές. Η Στάχτου-Μάρου όμους απ' κάτ' απ' τ' γαλίκα άγκι τσ' κβέντις κι όπους είχει καρφουμένου στου γιακά τς τού βιλόν' απ' έραβι, τού βγάν' κι κιντάει του βασιλόπλου.

"Κάτ' μι τσίμψι" λέει του βασιλόπλου. "Τι έχιτι απ' κάτ';"

"Δεν είνι τίπουτι" τλένε, "μια κλώσα έχουμι σκεπασμέν'".

Σε λιγάκ' πάλε τουν ματακέντσι η Στάμου-Μάρου.

"Μωρέ, τι κλώσα μ' λέτι" λέει του βασιλόπλου. "Αυτήν μι σακάτιψι".

Σκώνετι απάν', παραμεράει τ' γαλίκα κι βλέπ' τ' Στάχτου- Μάρου.

"Γιατί είνι αυτού π' κάτ';" ρουτάει.

"Είναι πού βρόμκ'  κι γιαυτό τ'ν κρύψαμι" τλένι.

"Για φόρα του κι συ τούτου του παπούτσ'" λέει του βασιλόπλου. 

"Όχ' λένε οι γιάλλις (που φοβήθκαν μήπους έρθ' του παπούτσ' στου ποδάρ' τσ' Στάχτου-Μάρους κι ντρουπιαστούνι, π΄θα διάλεγι κείν' του βασιλόπλου), θα του λερώσ'".

"Φόρα του κι συ" λέει του βασιλόπλου κι δεν του λερώνς.

Του φουράει η Στάχτου-Μάρου κι τσ' έρχετι κτί.

"Εσένα ψάχνου" λέει του βασιλόπλου. "Πάμι για του παλάτ'.

 Τ' βάζ' καβάλα στ' άλουγου κι πάνι στου βασιλιά κι στ' βασίλισσα.
"Τ'ν ήβρα" λέει του βασιλόπλου, " κι θα τ'ν πάρου γναίκα μ'. 

Έτσ' κι έγινι: Τ'ν άλλ' Κυριακή έγιναν τα στέφανα κι η Στάχτου - Μάρου πήρι του βασιλόπλου κι έζησαν καλά κι μεις καλύτερα...

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ - ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ

Ας σκύψουμε σήμερα πάνω σε δύο μεγάλους, που άνοιξαν ορθάνοιχτα τη σκέψη και την καρδιά μας με το γραπτό τους λόγο κι όχι μόνο. Στη Διδώ Σωτηρίου, τη συγγραφέα των τόσο σπουδαίων ιστορικών βιβλίων και στον  Πάμπλο Νερούδα. τον ποιητή από τη μακρινή Χιλή.

"...Λευχαιμία ξεχύθηκε στο κορμί της θυσιασμένης Ελλάδας. Άνθρωποι, πράξεις, λέξεις, σχέσεις, όλα ξεκουρντίστηκαν. Χάθηκε η σιγουριά, η ανθρωπιά. Κυνηγήθηκε η λεβεντιά, ο πατριωτισμός, η συνείδηση. Φωτιά και τσεκούρι στους απροσκύνητους, αληθινή γενοκτονία. Κι ωστόσο πέρσεψε η αντρειά. Ξέχειλος ο άρτος της θυσίας. "Λαβετε φάγετε..."  Χιλιάδες άντρες και γυναίκες στήναν αγέρωχα την καρδιά τους αντίκρυ στο εκτελεστικό. Θυσίαζαν τα νιάτα τους για να μην προσκυνήσουν, να μην χαραμίσουν τα όνειρα και τους αγώνες του λαού". (Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου της Διδούς Σωτηρίου "ΕΝΤΟΛΗ".

(Απόσπασμα απ' το CANTO GENERAL "Ξεσηκωμένη Αμερική" του Πάμπλο Νερούδα
"Η γη μας, γη πλατιά, ερημιές,
πλημμύρισε βουητό, μπράτσα, στόματα,
Μια βουβαμένη συλλαβή άναβε λίγο λίγο
συγκρατώντας το παράνομο ρόδο,
ωσότου οι πεδιάδες δονήθηκαν
όλο σίδερο και καλπασμό.
Σκληρή η αλήθεια σαν αλέτρι.
΄Εσκισε τη γη, θεμέλιωσε τον πόθο,
έπνιξε τις φύτρες της προπαγάνδας τους
και λευτερώθηκε μέσα στην μυστική άνοιξη.
Είχε βουβαθεί το λουλούδι της, κηνηγηθεί
το συναγμένο φως της, είχε χτυπηθεί
το μαζικό της προζύμι, των κρυμμένων
λάβαρων το φιλί,
αυτή όμως ξεπετάχτηκε σκίζοντας τοίχους
αποσπώντας τις φυλακές απ' τη γη..."

Απόσπασμα απ' το βιβλίο μου "Το Ξύλινο Βήμα της Αυγής"

 

«…η μεγαλύτερη φυλακή τ’ ανθρώπου δεν είναι αυτή που φτιάχνουν οι  άλλοι γι’ αυτόν αλλά η άγνοιά του που τον κάνει να την αποδέχεται. Θέλει εσωτερική γνώση και δύναμη για να ξεφύγεις απ’ το κοπάδι με τους δεσμώτες και όταν αποδεσμευτείς μια συνεχή αγρύπνια για την πορεία σου προς το φως. Το δικό σου φως!...»