Τα έθιμα της γιορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου...

Τα Εισόδια της Θεοτόκου καθιερώθηκαν ως εκκλησιαστική εορτή κατά τον 7ο αιώνα πρώτα στην Ανατολή και πολύ αργότερα στη Δύση. Αναφορές υπάρχουν στα γραπτά του Αγίου Μαξίμου του ομολογητή και των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου και Γερμανού. Με τα Εισόδια της Θεοτόκου συνδέεται και η βασιλική της Αγίας Μαρίας της Νέας που χτίστηκε δίπλα στα ερείπια του Ναού του Σολομώντος και εγκαινιάστηκε στις 21 Νοεμβρίου 543 από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Εξ αυτού του γεγονότος φαίνεται να επελέγη από την εκκλησία ο εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου.
 Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου για τους αγρότες, που την ονομάζουν «της Παναγιάς της Αρχισπορίτισσας», της «Μεσοσπορίτισσας» ή της «Ξεσπορίτισσας», ανάλογα σε ποιο στάδιο βρίσκεται η σπορά.Λέγεται και «Πολυσπορίτισσα», επειδή την ημέρα αυτή συνηθίζουν να βράζουν σπόρους από τα γεωργικά τους προϊόντα, που άλλα τρώγουν και άλλα προσφέρουν για τα «χρόνια πολλά» και την ευδοκίμηση της σποράς. Σπόρους πηγαίνουν για ευλογία και στην εκκλησία.Συνηθίζονται και μετεωρολογικές προβλέψεις. Όπως λέγουν «την ημέρα αυτή βασιλεύει η Πούλια, και όπως θα κάμει αυτή τη μέρα, θα κάμει και τις κατοπινές σαράντα μέρες». Το έθιμο της Παναγίας της Πολυσπορίτισσας, όπως το καταγράφει ο Φίλιππος Βρετάκος. ("Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των¨): "Ονομάζουν όμως αυτήν και Πολυσπορίτισσα (Ευρυτανία, Δυτ.Μακεδονία,κ.α.), επειδή την ημέραν αυτήν, κατά το έθιμον, έβραζαν εντός χύτρας "πολυσπόρια", ήτοι διαφόρους δημητριακούς καρπούς και όσπρια, ως σιτάρι, αραβόσιτον (καλαμπόκι), λαθούρια, ρεβίθια, φασόλια, κουκκιά κ.τ.λ., τα οποία εμοίραζαν εις τον κόσμον "για τα χρόνια πολλά", δια να εξασφαλίσουν δηλαδή κατά το ερχόμενο έτος την αφθονίαν των καρπών. [...] μοιράζουν δηλαδή "απαρχές" και θυμίζουν τα αρχαία "Πυανέψια" του ίδιου περίπου μήνα". Επίσης ο Δημ.Λουκόπουλος ("Γεωργικά της Ρούμελης", Αθήνα 1938, σ.171) αναφέρει: "Την 21ην Νοεμβρίου, οι γεωργοί γιορτάζουν την πολυσπορίτισσα ή Μεσοσπορίτισσα. Πολυσπορίτισσα λένε, γιατί σε πολλά χωριά παίρνουν πολυσπόρια (σιτάρι, καλαμπόκι, κουκκιά, κ.λ.π) και πάνε στην πηγή, τα ρίχνουν μέσα και λένε: όπως τρέχει το νερό, να τρέχη το βιό. Παίρνουν νερό και γυρίζουν. Επίσης τη μέρα αυτή αντίς άλλο φαγητό βράζουν τα πολυσπόρια, τρώνε και μοιράζουν και σε δικούς τους για χρόνια πολλά. Μεσοσπορίτισσα, όπως λένε, το είπαν με το να μεσιάζη τότε η πρώιμη σπορά τους. Κι αυτή τη μέρα βασιλεύει η πούλια, αν τύχη ξαστεριά. Κι όπως θα κάμη αυτήν τη μέρα, θα κάμη και τις σαράντα κατοπινές μέρες".  

Το "πάντρεμα της φωτιάς"..."Την βραδιά λοιπόν αυτή γινόταν και το επίσημο άναμμα του τζακιού και για το λόγο αυτό βάζανε να ανάψει η φωτιά πολλών ειδών ξύλα. Πρώτα βάζανε ξύλο αρσενικό π..χ. πουρνάρι, πλάτανο, κέδρο, και ύστερα βάζανε ξύλο θηλυκό βελανιδιά, κορτσιά λέγοντας και το σχετικό τραγούδι "απόψε παντρεύω τη φωτιά, με τούτα τα παιδιά......" ονοματίζοντας κάθε φορά το όνομα του ξύλου που τοποθετούσε στο τζάκι. Σημαντικό ήταν ότι το πάντρεμα της φωτιάς τα ξύλα που θα χρησιμοποιούσαν πρέπει να προέρχονταν από δέντρα που ήταν από μέρος ηλιόλουστο, γιατί διαφορετικά αν ήταν από σκιερά μέρη δεν κάνανε ούτε κάρβουνο ούτε φλόγα παρά μόνο καπνό. Αφού η φωτιά άναβε τότε τοποθετούσαν πάνω στην "πυροστιά" τα μπόλια και έπρεπε να διατηρηθεί η φωτιά όλη τη νύχτα για να σιγοβράσουν τα μπόλια.  Έτσι λοιπόν έπρεπε να μείνει ένας να "λαγοκοιμάται" δίπλα στο γωνολίθι και να τροφοδοτεί την φωτιά με ξύλα όλη τη νύχτα. Την άλλη μέρα τα μπόλια είχαν βράσει και σερβίρονταν κανονικά στο μεσημεριανό τραπέζι σαν κυρίως πιάτο. Επειδή συνήθως ήταν αρκετά τα μπόλια οι νοικοκυρές προσέφεραν και στα γειτονικά σπίτια ανταλλάσσοντας πιάτα για να κάνουν και τη σύγκριση ανάμεσά τους".

πηγές:  san simera.gr

            thermo.forumandco.com

           thriskeftikazois.blogspot.com

Παύλος Σιδηρόπουλος,ο αληθινός, ανήσυχος και ευαίσθητος ρόκερ...

Παύλος Σιδηρόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Ελληνικής ροκ μουσικής, ένας αληθινός ρόκερ που φωτογράφιζε τη ζωή, ένας  πρίγκηπας των μπλούζ...

Ο Παύλος Σιδηρόπουλος απο την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από τον Πόντο ενώ απ την πλευρά της μητέρας του ήταν δισέγγονος του Ζορμπά και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου. Γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου 1948  στην Αθήνα (μερικές πηγές αναφέρουν και τις 20 ή 28 Ιουλίου). Ξεκίνησε την καριέρα του το 1970  από τη Θεσσαλονίκη  όπου γνώρισε τον Παντελή Δεληγιαννίδη  και δημιούργησαν το συγκρότημα-ντουέτο ”Δάμων και Φιντίας». Κυκλοφορούν το 7" «Το ξέσπασμα/Ο κόσμος τους» και συμμετέχουν με δύο κομμάτια στο δίσκο «Ζωντανοί στο Κύτταρο». Στο Κύτταρο  γνωρίζονται με τους Θανάση Γκαϊφύλλια, Δημήτρης Πουλικάκος   αλλά και με τα “Μπουρμπούλια”  που έπαιζαν με τον Σαββόπουλο . Το ντουέτο ενσωματώνεται με τα "Μπουρμπούλια" και το νέο σχήμα κυκλοφορεί το δίσκο "Ο Ντάμης ο ληστής" λογοκριμένο σε "Ο Ντάμης ο σκληρός". Μαζί είναι από το 1972  έως το 1974. Με αυτό το σχήμα ο Παύλος Σιδηρόπουλος άρχισε τα πρώτα του πειράματα για να παντρέψει το ροκ με την Ελληνική μουσική. Αργότερα το συγκρότημα διαλύεται και τα "Μπουρμπούλια" ακολουθούν τον Διονύση Σαββόπουλο. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Γιάννη Μαρκόπουλο , ως τραγουδιστής στα έργα του "Οροπέδιο", "Θεσσαλικός κύκλος", "Τολμηρή επικοινωνία" και "Ηλεκτρικός Θησέας".Το 1976 μαζί με τους αδερφούς Σπυρόπουλους  οργάνωσε το συγκρότημα «Σπυριδούλα». Με αυτό το σχήμα δημιούργησε τον δίσκο "Φλού". 

Το 1979 μαζί με τους μουσικούς Παπαντίνα, Νέστορα και Τζιμόπουλο φτιάχνει το σχήμα "Εταιρία Καλλιτεχνών" με αγγλικό στίχο. Το σχήμα αυτό δεν κυκλοφορεί δίσκο. Ένα όμως τραγούδι από αυτήν την περίοδο, το "Clown", περιλαμβάνεται στον κατοπινό του δίσκο "Zorba the freak". Εκείνη την περίοδο κάνει και την πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, πρωταγωνιστώντας στην ταινία του Αντρέα Θωμόπουλου "Ο Ασυμβίβαστος" όπου και ερμηνεύει τα τραγούδια του soundtrack. Στην καριέρα του ως ηθοποιού περιλαμβάνεται και μια τηλεοπτική  εμφάνιση στο σήριαλ του Κώστα Φέρρη  "Οικογένεια Ζαρντή" (ΕΡΤ) . Το 1980  ο Παύλος Σιδηρόπουλος καταλήγει σε ένα σχήμα που με λίγες αλλαγές παίζει μαζί του μέχρι το τέλος, τους "Απροσάρμοστους". Μαζί ηχογραφούν μιά σειρά σημαντικών δίσκων και έχουν συνεχή ζωντανή παρουσία. Το 1982  κυκλοφορούν το "Εν λευκώ". Τα τραγούδια "Η" και "Αντεργκράουντ με στράς" λογοκρίνονται, για "προτροπή στη χρήση ναρκωτικών" και το τραγούδι "Ύστατη στιγμή" για "προσβολή της δημοσίας αιδούς". Το 1985  κυκλοφορούν το "Zorba the freak". Το 1987  πραγματοποιεί μια συγκλονιστική εμφάνιση στο Ηρώδειο  στη συναυλία του Γιάννη Μαρκόπουλου   "Τολμηρή επικοινωνία" -που κυκλοφόρησε και σε δίσκο με αυτό τον τίτλο- ερμηνεύοντας τραγούδια σε στίχους του Δημήτρη Βάρρου  και απαγγέλοντας ποιήματα του ιδίου από το βιβλίο "Θηρασία". Το 1988  συμμετέχει στο δίσκο "Ηλεκτρικός Θησέας" (μουσική Γιάννης Μαρκόπουλος, στίχοι Δημήτρης Βάρρος). Το 1989 κυκλοφορεί το "Χωρίς μακιγιάζ" (ηχογραφημένος ζωντανά στο Μετρό).

 «Κατά τα άλλα εσείς

που 'σαστε υγιείς

και αξιοπρεπείς

βοηθήστε μας και λίγο.

Δώστε μας πνοή

στέγη και τροφή

μια ιδέα στεγανή

που να μην μπάζει κρύο».

(απόσπαμα από Εν κατακλείδι 1978)

Το καλοκαίρι του 1990  άρχισε να παραλύει το αριστερό του χέρι. Οι γιατροί υπέθεταν πρόβλημα στα αγγεία, αλλά κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς είχε. Αυτή η ιστορία και ο θάνατος της μητέρας του λίγους μήνες πριν, τον έκαναν ψυχολογικό ράκος. Το φθινόπωρο το συγκρότημα άρχισε τις συνηθισμένες του εμφανίσεις στο Αν . Ο Παύλος άρχισε να εμφανίζεται με το χέρι δεμένο. Έχοντας αρκετά νέα τραγούδια και μερικά παλιά ακυκλοφόρητα σε νέες ενορχηστρώσεις, άρχισαν να ηχογραφούν το υλικό αυτό, ενώ συγχρόνως είχαν προγραμματίσει σειρά ζωντανών εμφανίσεων για το Δεκέμβριο. Το απόγευμα όμως της 6ης Δεκεμβρίου, ο Παύλος Σιδηρόπουλος πεθαίνει από ανακοπή καρδιάς λόγω υπερβολικής δόσης ηρωίνης στο σπίτι μιας φίλης του στο Νέο Κόσμο. Κηδεύεται στον Κόκκινο Μύλο.  Τον επόμενο χρόνο οι Απροσάρμοστοι  κυκλοφορούν τον δίσκο "Άντε και καλή τύχη μάγκες", όπου ορισμένα τραγούδια είχε προλάβει να τα ηχογραφήσει ο Παύλος Σιδηρόπουλος και τα υπόλοιπα τα ερμήνευσαν διάφοροι καλλιτέχνες. Μεταξύ αυτών οι, Γιάννης Γιοκαρίνης, Γιάννης Αγγελάκας,και Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας.  Το 1992  κυκλοφορεί ο δίσκος "Τα μπλουζ του πρίγκηπα". Ο δίσκος αυτός περιέχει πειραματικές ηχογραφήσεις που έγιναν από το 1979 ως το 1981.  Ήταν ο καρπός των προσπαθειών που είχαν ξεκινήσει από το 1972. Εδώ ο Παύλος Σιδηρόπουλος παντρεύει το μπλούζ  με το ρεμπέτικο. Το 1994  κυκλοφορεί ο διπλός δίσκος "Εν αρχή ην ο λόγος", με ζωντανές ηχογραφήσεις από το 1978 μέχρι το 1989, την απαγγελία ενός κειμένου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Μουσική" και απόσπασμα από μια συνέντευξή του στην ΕΤ2. Πολλά από τα τραγούδια του δίσκου εκδίδονται για πρώτη φορά.

Πηγή για τη βιογραφία του από την Βικιπαίδεια

"Κανένα φυλαχτό, δεν είχε ρόλο στη ζωή μου η τύχη 
δικτάτορα είδα τον τρελό 
και την αμόρφωτη εξουσία συμβουλές να δίνει 
Το κράτος νόμιμο ληστή 
και τη βλακεία εξυπνάδα να πουλάει στους δρόμους 
σε τραγωδία να παίζουν κωμικοί 
και για την Μήδεια να διαδηλώνουν 
μανάδες και να την αθωώνουν 
είδα αδύναμους να ξεσπιτώνουν 
και τη γη να ισοπεδώνουν 
όταν το σήμερα σωστό 
την άλλη μέρα βγαίνει λάθος

Στην Αφρική veto λευκό 
μα στη ζωή σου το χαρτί είναι μαύρο 
όταν η αλήθεια μια διπλή 
μια πληρωμένη γνώση απ’ άκρη σ’ άκρη 
τον αυστηρό όταν κριτή 
στην εξουσία συναντάς αυλάρχη 
τον επαναστάτη κομματάρχη 
την αποκάλυψη ρουτίνας μάχη 
την αποκάλυψη ρουτίνας μάχη 
Βλέπω λαούς 
εμπόρευμα να κρέμονται σαν τα σφαχτάρια 
ναό του Σολομώντα κι αρχηγούς 
να παίζουν τη ζωή μας στην αυλή στα ζάρια 
βλέπω χιλιάδες πια Χριστούς 
που την αγάπη τους μ’ ένα μαστίγιο αλλάζουν 
αγαπάτε αλλήλους ως εαυτούς 
σε βιτρίνα του μουσείου σκουριάζουν 
τα θεμέλιά μας τα τραντάζουν 
και τέσσερις ιππότες να καλπάζουν 
την Αποκάλυψη φτιάχνουν.

Αποκάλυψη-1989

Θεόφιλος, ο λαϊκός ζωγράφος...

Θεόφιλος, ο λαϊκός, άστεγος και περιπλανώμενος ζωγράφος που αναγνωρίστηκε μετά θάνατον...!

Η ακριβής χρονολογία γέννησης του Θεόφιλου δεν είναι γνωστή. Ωστόσο θεωρείται πως γεννήθηκε κατά το διάστημα 1867-1870 στην Βαρειά της Μυτιλήνης. Ο πατέρας του, Γαβριήλ Κεφαλάς (ή Κεφάλας), ήταν τσαγκάρης ενώ η μητέρα του, Πηνελόπη Χατζημιχαήλ, ήταν κόρη αγιογράφου. Σε νεαρή ηλικία επέδειξε μέτριες σχολικές επιδόσεις, αλλά και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ζωγραφική, πάνω στην οποία απέκτησε βασικές γνώσεις δίπλα στον παππού του.

Η ζωή του ήταν πολύ δύσκολη εξαιτίας του κόσμου που τον χλεύαζε, επειδή κυκλοφορούσε φορώντας την παραδοσιακή φουστανέλα. Σε ηλικία περίπου δεκαοκτώ ετών εγκατέλειψε το οικογενειακό του περιβάλλον και εργάστηκε ως θυροφύλακας («Καβάσης») στο Ελληνικό Προξενείο της Σμύρνης. Εκεί έμεινε για μερικά χρόνια, πριν εγκατασταθεί στην πόλη του Βόλου, περίπου το 1897, αναζητώντας ευκαιριακές δουλειές και ζωγραφίζοντας σε σπίτια και μαγαζιά της περιοχής ενώ σήμερα σώζονται τοιχογραφίες που πραγματοποίησε εκεί. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο Πήλιο. Προστάτης του εκείνη την περίοδο, στάθηκε ο κτηματίας Γιάννης Κοντός, για λογαριασμό του οποίου, ο Θεόφιλος πραγματοποίησε αρκετά έργα. Η οικία Κοντού αποτελεί σήμερα το Μουσείο Θεόφιλου. Εκτός από την ζωγραφική του δραστηριότητα, ο Θεόφιλος συμμετείχε στην διοργάνωση λαϊκών θεατρικών παραστάσεων στις εθνικές γιορτές και την περίοδο της Αποκριάς, όπου κρατούσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο, άλλοτε ντυμένος σαν Μεγαλέξανδρος, με τους μαθητές σε παράταξη μακεδονικής φάλαγγας, και άλλοτε σαν ήρωας της Ελληνικής επανάστασης με εξοπλισμό και κουστού­μια που έφτιαχνε ο ίδιος.

Το 1927 επέστρεψε στη Μυτιλήνη. Εικάζεται πως αφορ­μή για την αναχώρηση του από τον Βόλο, ήταν ένα επει­σόδιο σε ένα καφενείο, όταν κάποιος — για να διασκε­δάσει τους παρευρισκόμενους — έριξε τον Θεόφιλο από μία σκάλα όπου ήταν ανεβασμένος και ζωγράφιζε.

Στην Μυτιλήνη, παρά τις κοροϊδίες και τα πειράγματα του κόσμου, συνεχίζει να ζωγραφίζει, πραγματοποιώντας αρκετές τοιχογραφίες σε χωριά, έναντι ευτελούς αμοιβής, συνήθως για ένα πιάτο φαγητό και λίγο κρασί. Πολλά από τα έργα του αυτής της περιόδου έχουν χαθεί, είτε από φυσική φθορά είτε εξαιτίας καταστροφής τους από κατόχους τους. Στην Μυτιλήνη, τον συνάντησε ο καταξιωμένος τεχνοκριτικός και εκδότης Στρατής Ελευθεριάδης (Tériade), ο οποίος διέμενε στο Παρίσι. Στον Ελευθεριάδη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η αναγνώριση της αξίας του έργου του Θεόφιλου αλλά και η διεθνής προβολή του, που ωστόσο σημειώθηκε μετά το θάνατό του. Με έξοδα του Ελευθεριάδη ανεγέρθηκε επίσης το 1964 το Μουσείο Θεοφίλου στην Βαρειά. Τα έργα του υπέγραφε συνήθως χρησιμοποιώντας το επώνυμο της μητέρας του, ενώ το μοναδικό έργο που φέρει το κατά κόσμον όνομά του, έχει υπογραφή «Έργο Θεόφιλου Γαβριήλ Κεφαλά» και είναι μια εικόνα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο σκευοφυλάκιο του Ιερού Ναού Ταξιαρχών στις Μηλιές Πηλίου^.

Ο Θεόφιλος πέθανε τον Μάρτιο του 1934, παραμονές του Ευαγγελισμού, πιθανότατα από τροφική δηλητηρίαση. Ένα χρόνο αργότερα, έργα του εκτέθηκαν στο Μουσείο του Λούβρου ως δείγματα της δουλειάς ενός γνησίου λαϊκού (ναΐφ) ζωγράφου της Ελλάδας.

Ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε:

«Επιστρέφοντας από την Αμερική, τον Ιούνιο του 1961, σταμάτησα για λίγες μέρες στο Παρίσι και, καθώς βγήκα να χαζέψω στους δρόμους, το πρώτο πράγμα που είδα ήταν, σε μια βιτρίνα βιβλιοπωλείου όπου συνήθιζα να πηγαίνω άλλοτε, τη μεγάλη αφίσα της Έκθεσης του Θεόφιλου, που είχε ανοίξει ακριβώς εκείνη την εβδομάδα στις αίθουσες του Λούβρου. Η καρδιά μου άρχισε να χτυπά δυνατά. Ε, λοιπόν, ναι. Υπήρχε δικαιοσύνη σ’ αυτόν τον κόσμο».

Πηγές: Βικιπαίδεια, 

            tvxs

Ειρεσιώνη, πρόγονος του χριστουγεννιάτικου δέντρου...!

Ο πρόγονος του χριστουγεννίατικου δέντρου είναι η ειρεσιώνη.

Ειρεσιώνη (από το είρος=έριον, μαλλίον) είναι ο κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (εκτός μήλου και αχλαδιού). Μια έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα για τη χρονιά που έφευγε και μια παράκληση για να συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά η γονιμότητα και η ευφορία, μια έκφραση ευχαριστίας αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη). Οσονούπω  μπαίνουμε στην τροχιά των γιορτών των Χριστουγέννων. Τι πιο όμορφο, λοιπόν, να στολίσουμε ένα κλαδί ελιάς...!

------------ 

Απ' την αρχαία Ειρεσιώνη στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και τα κάλαντα

Ο στολισμός των κλαδιών και τα άσματα, έθιμα, με βαθιές ρίζες

Η ειρεσιώνη ήταν ένα αρκετά μεγάλο κλαδί ελιάς ή δάφνης που διακοσμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες με όλων των ειδών τους καρπούς, κάστανα, καρύδια, αμύγδαλα κ.ά. –εξαιρουμένων  του μήλου και του αχλαδιού– πλεγμένους με λευκό ή κόκκινο μαλλί (έριον, εξ ου και το όνομά της). Κρεμούσαν ακόμη στο κλαδί μικρά φυαλίδια με μέλι, γάλα και κρασί.Ήταν το σύμβολο της ευφορίας, της γονιμότητας και της ζωής, η οποία γεννιέται ξανά μετά τον χειμερινό θάνατό της. H παράσταση της ίδιας της γης, γι’ αυτό η παρουσία της και η επαφή μαζί της μετέδιδαν στον άνθρωπο τις γονιμικές δυνάμεις που ενυπήρχαν σε αυτήν.Nέο έτος οι αρχαίοι είχαν την πρώτη νέα Σελήνη του μηνός Εκατομβαιώνα (Ιούλιος-Αύγουστος). Το θρησκευτικό όμως εορτολόγιο του αττικού ημερολογίου άρχιζε με την άροση για τη νέα σπορά κατά τον μήνα Πυανεψιώνα που ήταν ο τέταρτος μήνας του αττικού ημερολογίου (μέσα Οκτωβρίου ως τα μέσα Νοεμβρίου)  και συνοδευόταν από πολλά έθιμα για καλή έναρξη και πορεία. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η Ευετηρία (η καλή χρονιά) ήταν θεοποιημένη  από τους αρχαίους και σε πολλές πόλεις υπήρχαν αγάλματα προς τιμήν της. Στις 7 του μηνός του Πυανεψιώνα, λοιπόν, οι Αθηναίοι γιόρταζαν τα Πυανέψια ή Πυανόψια, προς τιμήν του Απόλλωνος. Τότε προσέφεραν στον θεό τις απαρχές των οσπρίων ανακατεμένων με κριθάρι (πύανοι), περιφέροντας σε πομπή κατά τη διάρκεια της εορτής την ειρεσιώνη που ήταν στολισμένη με ό,τι προαναφέραμε, και αποτελούσε το έμβλημα όλης της εορτής.

Μια άλλη επίσης θρησκευτική εορτή των Αθηναίων αλλά και άλλων ιωνικών πόλεων, τα Θαργήλια, που τελούνταν στις 6 και στις 7 του μηνός Θαργηλιώνος (μέσα Μαΐου-μέσα Ιουνίου), γινόταν και αυτή κυρίως προς τιμήν του Απόλλωνος αλλά και της αδελφής του Αρτέμιδος, επειδή θεωρείτο ότι ήτο η γενέθλιος ημέρα τους. Η λέξη «Θάργηλος» σήμαινε τους πρώτους, άγουρους καρπούς, τους οποίους προσέφεραν ως «απαρχή», προσφορά στον θεό, είτε μέσα σε «θάργηλον χύτραν» είτε φτιάχνοντας «θάργηλον άρτον». Στη διάρκεια και αυτής της εορτής, που συνοδευόταν από μουσικούς αγώνες,   περιέφεραν σε πομπή πάλι την ειρεσιώνη, για να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους στους θεούς για τη γονιμότητα της χρονιάς που πέρασε, παρακαλώντας  τους να συνεχιστεί και την επόμενη περίοδο και ζητώντας τους να  έχουν τη βοήθειά τους σε εποχή πείνας, επιδημίας, ή άλλης δυσκολίας.

Το μεγάλο κλαδί της ελιάς για την ειρεσιώνη κοβόταν κατά την εορτή των Παναθηναίων από τις μορίες. Οι μορίες ήταν 12 ιερά ελαιόδενδρα που ανήκαν στη θεά Αθηνά, την επονομαζόμενη Μορία. Πιο γνωστές ήταν οι μορίες του άλσους  της Ακαδήμειας,  που θεωρούνταν καταβολάδες των ιερών ελαιών της Ακρόπολης,  και εποπτεύονταν από τον Άρειο Πάγο και τους άρχοντες. Το κλαδί κρατούσε ένας αμφιθαλής παις,  που ζούσαν δηλαδή και οι δύο του γονείς, και το περιέφερε στη διάρκεια της πομπής. Κατά την περιφορά, όπως μας παραδίδει ο Πλούταρχος,  έλεγαν ένα θρησκευτικό άσμα, παρακαλώντας για την ευμένεια της θεάς, που και αυτό λεγόταν ειρεσιώνη. 

Ειρεσιώνη σύκα φέρει και πίονας άρτους / και μέλι εν κοτύλη

και έλαιον αποψήσασθαι  εν κύλικ’ εύζωρον, ως αν μεθύουσα καθεύδη

Μεταφραζόμενο: Η ειρεσιώνη φέρνει τα σύκα και το ψωμί που μας τρέφει και το μέλι στο κύπελλο και το λάδι για να αλείψουμε το σώμα μας και την κούπα με το αγνό κρασί που φέρνει τον ύπνο από το μεθύσι.

 Αμφιθαλή παιδιά, τραγουδώντας αυτό το τραγούδι, περιέφεραν στην πόλη τα κλαδιά της ειρεσιώνης, τα κρεμούσαν στις πόρτες των σπιτιών, εύχονταν στον νοικοκύρη «πλούτον», «ευφροσύνην», ειρήνην αγαθή», «άγγεα μεστά», και έπαιρναν μικρά δώρα. Τα κλαδιά αυτά παρέμεναν κρεμασμένα όλον τον χρόνο.

Μάλιστα, το λεξικό Σούδα προσθέτει ότι η λέξη κύαμος λεγόταν στα αρχαία πύανος, έτσι συνάγεται ότι ίσως και να μοιραζόταν και χυλός από κουκιά στα παιδιά της Αθήνας που ελάμβαναν μέρος στην πομπή της ειρεσιώνης.

Με αυτόν τον τρόπο γιόρταζαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι τη δική τους νέα χρονιά.

Να σημειωθεί, ακόμη, ότι ο συγγραφέας του βίου του Ομήρου, που λανθασμένα είχε αποδοθεί στον Ηρόδοτο, περιγράφει ότι ο ύψιστος ποιητής μας, περνώντας τον χειμώνα στη νήσο Σάμο, πήγαινε κάθε πρώτη του μηνός στις οικίες των πλουσίων άδοντας την ειρεσιώνη και έπαιρνε φιλοδώρημα. Οι στίχοι, κάπως παραφρασμένοι λόγω δυσκολιών στην ερμηνεία τους, είναι σε ελεύθερη απόδοση από τον Χαρ. Κριτζά:

 «Σ’ αρχοντικό εμπήκαμε μεγάλου νοικοκύρη,

με λόγο που ’χει πέραση και μ’ αγαθά περίσσα…

Ανοίξτε πόρτες διάπλατα να μπουν μεγάλα πλούτη,

μαζί κι η θαλερή χαρά κι η βλογημένη ειρήνη.

Γιομάτοι να ’ν’ οι πίθοι σας, πολλά τα ζυμωτά σας.

Κι ο κριθαρένιος ο χυλός με το πολύ σουσάμι.

Νύφη για τον μοναχογιό να κάτσει τραγουδώντας
στ’ αμάξι που το σέρνουνε τα δυνατά μουλάρια,

να ’ρθεί σ’ αυτό το σπιτικό, να υφαίνει τα προικιά της.

Κάθε χρονιά θε να ’ρχομαι κι εγώ σαν χελιδόνι…

Μα φέρε γρήγορα λοιπόν ό,τι είναι να μας δώσεις,

γιατί αλλιώς θα φύγουμε, δεν θα ξημερωθούμε ». Στα άσματα αυτά, ως ευχετήρια και εγκωμιαστικά, βλέπουμε ότι αποτελούν κληρονομιά από το βάος του χρόνου της αρχαιοελληνικής μας παράδοσης. Επί ρωμαϊκής εποχής ονομάσθηκαν κάλαντα, από τις καλένδες του Ιανουαρίου, κατά τις οποίες οι αρχαίοι Ρωμαίοι αντήλλασσαν και αυτοί, όπως και τώρα, ευχές και μικρά δώρα για το νέο έτος. Συνέπιπτε δε κατά τις καλένδες εκείνες να εορτάζεται από τους Χριστιανούς και η επέτειος της γέννησης του Χριστού, προτού ορισθεί κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ., την 25η Δεκεμβρίου.

 Επιπροσθέτως, η χρήση αειθαλούς δέντρου, στεφανιού και γιρλάντας ως σύμβολα της αιώνιας ζωής, θεωρείται ότι ήταν αρχαίο έθιμο και των Αιγυπτίων, των Κινέζων και των Εβραίων.

Στην Ευρώπη είναι πολύ γνωστοί μας οι Δρυίδες (Κέλτες ιερείς που ασκούσαν χρέη παιδαγωγού και κριτή στη Γαλατία, στη Βρετανια και στην Ιρλανδία) που λάτρευαν τη βαλανιδιά (δρυς) και το γκυ.  Επομένως είναι φυσικό η  λατρεία των δέντρων να επιβίωσε και μετά τον εκχριστιανισμό των Ευρωπαίων, σε διάφορα έθιμα.  Την Πρωτοχρονιά οι Σκανδιναβοί διακοσμούσαν το σπίτι και τον αχυρώνα με αειθαλή φυτά, για να μην πλησιάζει ο διάβολος, ενώ κατά την περίοδο των Χριστουγέννων συνήθιζαν να στήνουν ένα δέντρο για τα πουλιά.

Οι Γερμανοί, από την άλλη, τοποθετούσαν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στην είσοδο ή στο εσωτερικό του σπιτιού κατά τη διάρκεια των εορτών του χειμερινού ηλιοστασίου.

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο των νεότερων χρόνων ωστόσο μας έρχεται από τη Δυτική Γερμανία, όπου εκεί έφτιαχναν ένα έλατο διακοσμημένο με μήλα που συμβόλιζε το Κήπο της Εδέμ. Σιγά σιγά προστέθηκαν στο δέντρο μπισκότα και κεριά, και στο ίδιο δωμάτιο είχαν και μια ξύλινη πυραμίδα των Χριστουγέννων στην οποία  τοποθετούσαν χριστουγεννιάτικα ειδώλια, κλαδιά, κεριά και ένα αστέρι. Από τη συγχώνευση αυτών των δύο προήλθε το δέντρο των Χριστουγέννων.

Μέσα στον 18ο αιώνα διαδόθηκε ευρέως από τους Γερμανούς Λουθηρανούς και στις αρχές του 19ου αιώνα στην Αγγλία, ενώ στη Βόρεια Αμερική εισήχθη από τους Γερμανούς αποίκους και από Αμερικανούς ιεραποστόλους στην Κίνα και στην Ιαπωνία.

 Στη χώρα μας το χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν οι Βαυαροί και για πρώτη φορά στολίστηκε στα Ανάκτορα του Όθωνα στο Ναύπλιο (1833) και κατόπιν στην Αθήνα, γεγονός  που φυσικά προκάλεσε τον θαυμασμό των κατοίκων. Άρχισε να διαδίδεται και να βρίσκεται σε κάθε σπίτι μόνο στη δεκαετία του 1950.

Πηγές::texnografia.blogspot.gr 

           ΠΛΜ(εκδόσεις Πάπυρος)

           Αντώνιος Α.Αντωνάκος 

Γιάννης Ρίτσος, ο ποιητής του κόσμου...!

  Γιάννης Ρίτσος, ο ποιητής του κόσμου, ο ποιητής με τα αδέσμευτα οικουμενικά ποιητικά μηνύματα...

Ο ποιητής της ζωής, του ανθρώπου και των αγώνων... 

Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης... 

Πόσες φορές δεν βαδίσαμε και πόσες δεν θα πορευτούμε στο ρυθμό των στίχων του;

"Αυτά τα δέντρα δεν βολεύονται
με λιγότερο ουρανό
αυτές οι πέτρες δεν βολεύονταικάτου απ' τα ξένα βήματααυτά τα πρόσωπα δε βολεύονταιπαρά μόνο στον ήλιο αυτές οι καρδιές δε βολεύονταιπαρά μόνο στο δίκιο"


"Μέρα μαγιού μου μίσεψες
 μέρα μαγιού σε χάνω
άνοιξη γιε που αγάπαγες
κι ανέβαινες απάνω"
Απόσπασμα από τον Επιτάφιο
Αφορμή και έμπνευση για να γράψει τον Επιτάφιο (πηγή από ritsosgiannis@blogspot.gr)

Πρωτομαγιά του '36 οι απεργιακοί αγώνες πολλών εργατικών

κλάδων στη Θεσσαλονίκη, που ξεκίνησαν το Μάρτη, 

κλιμακώνονται την Πρωτομαγιά, με πανεργατική απεργία 

διαρκείας και παλλαϊκά συλλαλητήρια του λαού της 

Θεσσαλονίκης, τα οποία συνεχίζονται και τις επόμενες μέρες. 

Θορυβημένοι από τον παλλαϊκό ξεσηκωμό οι εκμεταλλευτές των 

εργατών και η κυβέρνηση διατάσσουν τη Χωροφυλακή να 

στήσει, 

στις 8 του Μάη, πολυβολεία σ' όλη την πόλη. Στις 9 του Μάη η 

Χωροφυλακή χτυπάει στο ψαχνό τους απεργούς. Ο πρώτος νεκρός 

ήταν ο κομμουνιστής αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Οι 

σύντροφοί του ξηλώνουν μια πόρτα και τοποθετούν πάνω της τη 

σορό του νεκρού. Η μάνα του Τάσου Τούση, που ήταν στη 

διαδήλωση, για να προφυλάξει την, επίσης, απεργό κόρη της, 

βλέπει το νεκρό γιο της, τρέχει, γονατίζει και οδύρεται πάνω από 

τη σορό του. Κάποιος περνά και φωτογραφίζει τη συνταρακτική 

εικόνα. Στις 10 του Μάη η φωτογραφία αυτή δημοσιεύεται στο 

«Ριζοσπάστη».

Την ίδια μέρα, ο Γιάννης Ρίτσος βλέπει στο «Ρ» τη φωτογραφία 

και συγκλονίζεται. Η καρδιά του φλέγεται και τα φυματικά 

πνευμόνια του αιμορραγούν, αλλά η πένα του άγρυπνη ένα 

μερόνυχτο, σταλάζει στο χαρτί, λέξη τη λέξη, με δεκατέσσερα 

ποιήματα, το θρήνο της μάνας του δολοφονημένου εργάτη. Στις 

11 Μάη ο ποιητής -συνεργάτης του «Ρ» από το 1932- στέλνει με 

τον σύντροφό του Ευθύφρονα Ηλιάδη, τρία από τα δεκατέσσερα 

θρηνικά ποιήματά του. Στις 12 Μάη ο «Ρ» δημοσιεύει τα τρία 

ποιήματα, με γενικό τίτλο «Μοιρολόι».

                                                                          

7 Μάρτη 321μ.χ.Καθιέρωση της Κυριακής ως αργία!

Πόσους αγώνες δεν έχουν δώσει οι εργαζόμενοι παγκόσμια και πόσο αίμα δεν έχουν χύσει για να καθιερωθεί η ημέρα Κυριακή ως αργία; Άπειρους θα έλεγα. Και, να, που σήμερα, το δικαίωμα αυτό μας το παίρνουν πάλι πίσω.

Από πότε όμως η ημέρα Κυριακή θεωρείται αργία και ημέρα ξεκούρασης και ανάπαυσης; 

Ας πάμε πίσω στην ιστορία, τότε που ο  Κωνσταντίνος Α΄ μετέπειτα Μέγας Κωνσταντίνος με το διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μ.χ. περί ανεξιθρησκείας νομιμοποίησε τον Χριστιανισμό και επέτρεψε να λατρεύουν οι πιστοί ελεύθερα τη νέα θρησκεία. Ως γνωστόν, ο Κωνσταντίνος ήταν λάτρης της θεότητας του ήλιου (λατινικά sol). Αυτή την πεποίθηση την είχε κληρονομήσει απ' την οικογένειά του. Έτσι ο Κωνσταντίνος την ημέρα (dies) που ήταν γνωστή ως Ημέρα του Ήλιου (dies solis) την καθιέρωσε ως αργία στις 7 Μάρτη του 321 μ.χ. Σε μας αυτή τη μέρα είναι γνωστή ως Κυριακή. 

Η ετυμολογία της λέξης "Κυριακή": Η ημέρα αυτή η Κυριακή στα λατινικά και στα πρώιμα βυζαντινά λεγόταν Dies Solis. Πολλοί λαοί επηρεάστικαν απ' αυτή την ονομασία και  την προσφωνούν έτσι στη γλώσσα τους. Οι εγγλέζοι την προσφωνούν ως sunday, οι γερμανοί ως Sonndag. Αντίθετα, εμείς την ονομάσαμε Κυριακή από τη λέξη Κύριος, γιατί σύμφωνα με τη γέννηση είναι η μέρα που ο Κύριος ξεκουράστηκε μετά τη δημιουργία του κόσμου. Όμως κι άλλοι λαοί την προσφωνούν έτσι, οι Ισπανοί, οι Πορτογάλλοι ως Domingo (Μέρα του Θεού) καθώς και οι Βιετναμέζοι ως Chu Nhat, ενώ κάποιοι άλλοι λαοί θεωρούν την Κυριακή ως πρώτη μέρα της εβδομάδας, γι αυτό και της έδωσαν το προσωνύμιο "πρώτη". Έτσι στην εβραϊκή γλώσσα η λέξη Yom Rishon (πρώτη) και στα περσικά η λέξη Yek-Shanbe σημαίνουν Κυριακή.  

Οδυσσέας Ελύτης:Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

"Για να πατάς στέρεα στη γη,

πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη" Οδυσσέας Ελύτης

 

 

 

Ό,τι και να πω για το μεγάλο μας ποιητή θα είναι φτωχό, θα είναι λίγο. Μόνο  ένα "ευχαριστώ" μπορώ να πω, ένα "ευχαριστώ" για όλους αυτούς τους δρόμους που μ' άνοιξε για να ψάξω και να βρω τη δική μου βαθύτερη ιστορία... 

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική 

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...

Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη...

Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχροινοί, θείοι κ' εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια.
Και πνοές από τη ρεμματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!..

Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια
στο χώμα το στρωμένο με τ' αμπελομάντιλα ,
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστος Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Υμνου!.. (από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ)

"Μέσα στη θλίψη της απέραντης

 μετριότητας, που μας πνίγει από παντού,

παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο 

καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες 

αγωνίζονται να εξουδετερώσουν 

τη φθορά..." 

"...Είναι βαρβαρότητα

Τη βλέπω να έρχεται

μεταμφιεσμένη κάτω από άνομες συμμαχίες

και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. 

Δεν θα πρόκειται για φούρνους του Χίτλερ

αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική

καθυπόταξη του ανθρώπου

Για τον πλήρη εξευτελισμό του

Για την ατίμωσή του"

"Ο έρωτας 

Το αρχιπέλαγος

Κι η πλώρα των αφρών του

Κι οι γλάροι των ονείρων του

Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει

Ένα τραγούδι

Ο έρωτας

Το τραγούδι του

Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του

Κι η ηχώ της νοσταλγίας του

Στον πιο βρεμένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά

προσμένει

Ένα καράβι

Κι η αμερινησία των μελτεμιών του

Κι ο φλόκος της ελπίδας του

Στον πιο ελαφρό κυματισμό του ένα νησί λικνίζει

Τον ερχομό" 

(απόσπαμα από την ποιητική συλλογή "Προσανατολισμοί")

Νοέμβρης ο σποριάς και ο βροχάρης...!

Νοέμβρης ο σποριάς, ο βροχάρης, ο μεσοσπορίτης, ο κρασομηνάς, ο τρυγομηνάς, ο σκιγιάτης, ο χαμένος, ο παχνιστής και ο νιαστής…!

Αυτά τα ονόματα έχει πάρει ο μήνας Νοέμβρης από τις γεωργικές δουλειές και τις καιρικές συνθήκες…Λουλούδι του το χρυσάνθεμο και πέτρα τυχερή του το τοπάζι...!

Λαογραφία και εορτές…!

Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή του Ησίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους». Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Ανδρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών. Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι της ελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη. 

Ανάμεσα στις γιορτές του μήνα περιλαμβάνεται και η εορτή των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.

Στις 14 Νοεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του αγίου Φιλίππου που σύμφωνα με τον Γεώργιο Ν. Αικατερινίδη:  «…ήταν φτωχός γεωργός, ο οποίος όλη τη μέρα δούλευε στο χωράφι του. Όταν το βράδυ γύρισε στο σπίτι του, έσφαξε το μοναδικό του βόδι και μοίρασε το κρέας στους συγχωριανούς του για να αποκρέψουν, όπως επιβάλλεται πριν από τα Χριστούγεννα. Το πρωί όμως που σηκώθηκε, βρήκε το ζώο του ζωντανό από θεϊκό θαύμα. Γι’ αυτό, επειδή ήταν πολύ αγαθός, άγιασε όταν πέθανε. Η μέρα του Αϊ-Φίλιππα ημερολογιακά έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού τότε ξεκινά η 40ήμερη νηστεία για τα Χριστούγεννα».

-Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης  

 

Γι αυτό η περίοδος αυτή μέχρι τα Χριστούγεννα ονομάζεται Σαρανταήμερο ή Σαραντάμερο. Την ίδια ημέρα τιμάται επίσης και η μνήμη του Γρηγορίου Παλαμά τον οποίο είχαν επιλέξει οι πατέρες του Αγίου Όρους ως υπερασπιστή του ησυχασμού στο Βυζάντιο του 14ου αιώνα.

Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης η οποία, σύμφωνα με την Μάρω Κ. Παπαθανασίου:

    «…γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια επί Μαξιμιλιανού. Ήταν κόρη του έπαρχου Αλεξανδρείας Κώνστα (ή Κέστου), γυναίκα σπάνιας σοφίας και ωραιότητας. Όπως μαρτυρεί η εκκλησιαστική παράδοση, σε συζήτηση περί πίστεως που είχε με πενήντα φιλοσόφους, η Αικατερίνη μετέστρεψε στον χριστιανισμό όχι μόνο αυτούς αλλά και πολλούς κρατικούς αξιωματούχους και άλλους επιφανείς. Η εμμονή στην πίστη της εξόργισε τον αυτοκράτορα, που διέταξε τον βασανισμό της και, τελικά, τον αποκεφαλισμό της το 305».   

 

— Μάρω Κ. Παπαθανασίου

 

Γι αυτό η περίοδος αυτή μέχρι τα Χριστούγεννα ονομάζεται Σαρανταήμερο ή Σαραντάμερο. Την ίδια ημέρα τιμάται επίσης και η μνήμη του Γρηγορίου Παλαμά τον οποίο είχαν επιλέξει οι πατέρες του Αγίου Όρους ως υπερασπιστή του ησυχασμού στο Βυζάντιο του 14ου αιώνα.

Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης η οποία, σύμφωνα με την Μάρω Κ. Παπαθανασίου:

    «…γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια επί Μαξιμιλιανού. Ήταν κόρη του έπαρχου Αλεξανδρείας Κώνστα (ή Κέστου), γυναίκα σπάνιας σοφίας και ωραιότητας. Όπως μαρτυρεί η εκκλησιαστική παράδοση, σε συζήτηση περί πίστεως που είχε με πενήντα φιλοσόφους, η Αικατερίνη μετέστρεψε στον χριστιανισμό όχι μόνο αυτούς αλλά και πολλούς κρατικούς αξιωματούχους και άλλους επιφανείς. Η εμμονή στην πίστη της εξόργισε τον αυτοκράτορα, που διέταξε τον βασανισμό της και, τελικά, τον αποκεφαλισμό της το 305».    

— Μάρω Κ. Παπαθανασίου

 

Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’...». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόνμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».

Βροχή «Λεοντιδών»

Ένα ιδιαίτερα θεαματικό, πολλές φορές, ουράνιο φαινόμενο συμβαίνει γύρω στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνου οπότε μια ετήσια «βροχή διαττόντων» στολίζει με δεκάδες φωτεινά πεφταστέρια τον ουρανό μας όταν μια ροή σωματιδίων μερικών δεκάδων διαττόντων την ώρα σχηματίζουν την «βροχή των Λεοντιδών». Η βροχή αυτή ονομάζεται έτσι επειδή τα μετέωρα αυτά φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του Αστερισμού του Λέοντα, και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιά της γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τατλ που είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν την τροχιά της Γης. Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Σ’ αυτή την περίπτωση η «Βροχή» μετατρέπεται σε «Καταιγίδα». Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.

Πηγή:Βικιπαίδεια