ΝΤΑΡΙΟ ΦΟ

«Η άγνοια είναι η βάση της αδικίας. Οι διανοούμενοι έχουμε το δικαίωμα του λόγου και τη δυνατότητα να ενημερώνουμε τους νέους»

Μια από τις σημαντικότερες μορφές του θεάτρου εν ζωή. Ένας μεγάλος θεατράνθρωπος που παρότι τα έργα του δεν σταματούσαν στιγμή να λογοκρίνονται, είχαν μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό. Μάλιστα, πολλές φορές οι πολιτικές του πεποιθήσεις και οι ξεκάθαρες αριστερές του ιδέες τον είχαν βάλει σε περιπέτειες. Οι ακροδεξιές ομάδες ουκ λίγες φορές τον είχαν απειλήσει, γι’ αυτό, για ένα χρονικό διάστημα κυκλοφορούσε κάτω απ’ την προστασία της αστυνομίας .

Το 1968 μαζί με την σύζυγό του, την ηθοποιό Φράνκα Ράμε, ιδρύει τη θεατρική κολλεκτίβα Νέα Σκηνή και ανεβάζουν το έργο «Μίστερο Μπούφο. Το έργο αυτό κατάφερε να ανέβει 5000 παραστάσεις.

Το 1970 πάλι με την Φράνκα Ράμε ιδρύει τη νέα ομάδα Coleatrale La Comune και γράφει μερικά απ’ τα πιο σημαντικά του έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, όπως «Ο τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού», «Δεν πληρώνω, Δεν πληρώνω» και πολλούς αντιφασιστικούς διαλόγους.

Τα έργα του έχουν μεταφραστεί περισσότερες από 30 γλώσσες και αποτελούν μια πηγή έντονου κοινωνικού σχολιασμού, ενώ τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ασχολούνται γύρω απ’ την Καθολική Εκκλησία, τη διαφθορά της πολιτικής εξουσίας, την κατάχρηση εξουσίας, το οργανωμένο έγκλημα αλλά και προβλήματα, αυτά τα καθημερινά της κοινωνίας.

Να, ένα μικρό απόσπασμα από το θεατρικό του έργο «Δεν πληρώνω, Δεν πληρώνω». Στην Ελλάδα ανέβηκε για πρώτη φορά από τον Στέφανο Ληναίο και την Έλλη Φωτίου, στο θέατρο «ΑΛΦΑ».

Καλό διάβασμα παρέα με τον Lucio Dalla να τραγουδά  το υπέροχο τραγούδι Piazza grande..!

Ιταλία, δεκαετία του ’70. Η πετρελαϊκή κρίση βάζει φωτιά σε τιμές και πληθωρισμό. Μαζικές απολύσεις, μειώσεις ωραρίου και αμοιβών. Η ζωή έχει γίνει πιο δύσκολη από ποτέ κι η λαϊκή επανάσταση αποτελεί τη μόνη λύση. Οι ήρωες του έργου υψώνουν το ανάστημά τους και φωνάζουν: «Ακριβαίνετε εσείς τα πράγματα; Ε, κι εμείς λοιπόν, δεν τα πληρώνουμε, τα απαλλοτριώνουμε».
Μια κωμωδία με γρήγορους ρυθμούς, θεωρήθηκε τόσο επικίνδυνη που οι επιχειρηματίες πήγανε τον Φο στο δικαστήριο κατηγορώντας τον ότι ωθεί το λαό στο να κλέβει. Έργο κοινωνικής διαμαρτυρίας, καυτηριάζει τα κακώς κείμενα, με νοικοκυρές που ψωνίζουν στο σούπερ μάρκετ αλλά ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ, ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ

ΛΟΥ. Το κατάλαβες τώρα επιτέλους;

ΤΖΟ. Και βέβαια το κατάλαβα. Σήμερα κατάλαβα πράγματι ότι πρέπει ν’ αλλάξουμε τακτική. Να κρατάμε ανοιχτά τα μάτια μας και να παίρνουμε αυτό που μας ανήκει. Αυτός είναι ο νέος τρόπος που πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε. Αυτό είναι που τους καίει.

ΑΝΤ. Ακριβώς. Όπως το ‘παν οι εργάτες χτες απ’ το σούπερ-μάρκετ. Αυτός είναι ένας καινούργιος τρόπος απεργίας σύμφωνα με τον οποίο τ’ αφεντικά χάνουνε και πληρώνουν.

ΛΟΥ. Έτσι είναι το σωστό. Δεν πρέπει ποτέ στ’ αφεντικά να φέρνεσαι με το γάντι.

ΤΖΟ. Σ’ ένα καπιταλιστή δεν πρέπει ποτέ να λες: “αχ, σας παρακαλώ, θα μπορούσατε λιγάκι να μου κάνετε λίγο χώρο ν’ αναπνεύσω κι εγώ; θα μπορούσατε να είστε λίγο πιο καλός, με λίγη περισσότερη κατανόηση; Ας συμφωνήσουμε…”
Όχι! Ο μόνος τρόπος για να μιλήσεις μαζί τους είναι να τους στριμώξεις στον καμπινέ, να τους χώσεις το κεφάλι μες στη λεκάνη και να τραβήξεις το καζανάκι.
Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο κόσμο, ίσως με λιγότερο φανταχτερές βιτρίνες, ίσως με λιγότερες λεωφόρους, αλλά με λιγότερες λιμουζίνες, με λιγότερους απατεώνες. Τους πραγματικούς απατεώνες, αυτούς τους μισάνθρωπους με τις χοντρές κοιλιές.
Κι έτσι θα ‘χαμε δικαιοσύνη. Έτσι, εμείς που βγάζουμε πάντα το φίδι απ’ τη τρύπα για τους άλλους, θα μπορούμε επιτέλους να σκεφτούμε και τον εαυτό μας.
Να κτίζουμε σπίτια που να ανήκουν σε μας… να ζούμε μια ζωή που θά ‘ναι ολότελα δική μας. Να ζούμε σαν ολοκληρωμένοι άνθρωποι τέλος πάντων. Να ζούμε σ’ ένα κόσμο που η επιθυμία σου να γελάσεις, ξεσπά από μέσα σου σα γιορτή, η επιθυμία να παίξεις και να γιορτάσεις… κι επιτέλους να κάνεις μια δουλειά που να σ’ ευχαριστεί… σα κανονικοί άνθρωποι κι όχι σα ζώα που ζούνε και υπάρχουνε χωρίς χαρά και φαντασία.
(πρώτα σιγά και μετά όλο και πιο δυνατά λένε κι άλλοι τα λόγια του Τζοβάνι)

ΤΖΟ. Ένας κόσμος που μπορεί κανείς να δει ξανά ότι υπάρχει ακόμη ένας ουρανός… τα λουλούδια που ανθίζουν… ότι ακόμα υπάρχει άνοιξη… και τα κορίτσια που γελούν και τραγουδούν.
(Προχωρούν στο μπροστινό μέρος της σκηνής) 
Κι όταν μια μέρα πεθάνεις, δε θα πεθάνεις σα γέρος, πεταμένος σα στημένη λεμονόκουπα, αλλά σαν άνθρωπος που ‘ζησε ελεύθερος κι ευχαριστημένος μαζί με τους άλλους ανθρώπους…

(σιγά σιγά σβήνει το φως ενώ λέγονται οι τελευταίες λέξεις)

Πράσινη αχτίδα...!

Ξέρετε για την πράσινη αχτίδα, γι αυτή την  αναλαμπή που εκπέμπει το τελευταίο πύρινο μόριο του ήλιου πριν δύσει;

Για να συμβεί αυτό, λένε ότι  απαιτείται καθαρή ατμόσφαιρα χωρίς πολλά σωματίδια και ήρεμα αέρια στρώματα. Ο πρώτος που περιέγραψε αυτό το εξαιρετικό, αριστουργηματικό σπάνιο φαινόμενο, ήταν ο Ιούλιος Βέρν στο μυθιστόρημά του "Η πράσινη αχτίδα". Αλλά και ο Ερίκ Ρομέρ, ο Γάλλος σκηνοθέτης και πρωτεργάτης του γαλλικού νέου κύματος εμπνεύστηκε απ' αυτή κι έκανε μια υπέροχη ταινία. Σαν θυμάμαι την τελευταία σκηνή, εκείνη που η ηρωϊδα καθόταν στο παγκάκι και περίμενε  μη τυχόν και τη δει... 

Αχ! τυχερός όποιος τη δει, έστω και μια φορά στη ζωή του...